اين يک آزمايش دبيرستاني است که هرگاه از دو سيم يا نوار فلزيِ شلِ موازي جريان‌هاي الکتريکيِ همسويِ به‌اندازه‌ي کافي شديد رد شود دم سيم به‌طرفِ يکديگر جذب مي‌شوند و هرگاه جهتِ جريان‌ها عکسِ هم باشند دو سيم از هم دفع مي‌شوند. اين پديده‌ي جالبي به‌نظر مي‌رسد که لازم است نخست آن ‌را خود آزمايش گنيم تا حس لازم از پديده را عملاً به‌دست آوريم و سپس سعي کنيم توجيهِ واقعيِ آنرا بيابيم. براي اينکه اثر جذب و دفع را بنحوِ بارزتري ببينيد مقداري سيمِ نازکِ لاکي ( سيمِ استخوانيِ روکش‌دار) تهيه کنيد. مي‌توانيد مثلاً يک بلندگوي کوچکِ کهنه را بازکنيد و از سيم‌هاي سيم‌پيچِ آن استفاده کنيد. طولِ سيم را به‌اندازه‌ي کافي بزرگ اختيار کنيد و از مثلاً پنج سانتيمتريِ يک سرِ آن شروع به پيچيدن دورِ يک لوله به قطرِ مثلاً دو تا سه سانتيمتر نماييد، و به‌اين‌ ترتيب يک کويل با هفت هشت حلقه سيم تشکيل دهيد. مي‌توانيد براي اينکه حلقه‌ها همواره باهم نگه‌داشته شوند در هربار پيچيدنِ حلقه درعينِ‌حال سيم را دورِ حلقه‌هاي ديگر پيچ دهيد.

هنگامي که اين کويل را ساختيد درحدودِ ده پانزده سانتيمتر از سيم را رها کنيد و در ادامه مجدداً يک کويل مشابه با هفت هشت حلقه بسازيد و دست آخر حدود پنج سانتيمتر از سيم را رها کرده و سيم را قطع کنيد. حال با سوزاندن و تراشيدن، دو سرِ سيمِ اين مجموعه را لخت کنيد. حال مي‌توانيد دو کويل را در دو موقعيت براي دادنِ جريان به مجموعه آزمايش کنيد يکي هنگامي که دو کويل به فاصله‌اي حدودِ يک تا دو سانتيمتر به‌موازات يکديگر آويزانند به‌گونه‌اي که اگر جريان از سيم‌ها رد شود جهت جريان در دو کويل با يکديگر موازي است و ديگري با دادنِ گردشِ 180 درجه‌اي به يکي از کويل‌ها دو کويل به‌گونه‌اي موازيِ يکديگر باشند که جهت جريان در دو کويل پادموازي باشد. حال نياز به منبع تغذيه‌اي داريد که جريان مستقيمي با شدت لازم را به کويل‌ها بدهد. براي اين‌کار مي‌توانيد از پاورِ يک کِيس کامپيوتر که ديگر مورد استفاده نيست استفاده کنيد. دو سيمِ مشکي و قرمزِ خروجيِ پاور با ولتاژ 5+ ولت جرياني حداکثر 20 تا 25 آمپر را تأمين مي‌کند. هرگاه اين دو سيم را به دو سرِ لخت شده‌ي مجموعه‌ي کويل‌ها که به حالتِ آويزان قرار داده‌ايد وصل شوند و پاور براي لحظه‌اي روشن شود مي‌بينيد که در حالتِ موازي بودنِ جريان در کويل‌ها دو کويل به‌تُندي و چابکي به‌يکديگر مي‌چسبند، و در حالتِ پادموازي بودنِ جريان‌ها از يکديگر به‌تندي دفع مي‌شوند. دقت کنيد جريان را زود قطع کنيد زيرا سيم‌ها زود داغ شده و احتمالاً مي‌سوزند.

اما واقعاً چرا دو سيمِ حاملِ جريان‌هاي موازي جذب و دو سيمِ حاملِ جريان‌هاي پادموازي دفع مي‌شوند؟ اگر آزمايش را درست انجام داده باشيد مشاهده خواهيد کرد که گويا در حالت جذب، نيرويي از دو طرف، دو کويل را به‌طرفِ يکديگر هُل مي‌دهد، و در حالت دفع، گويا همين نيرو از ميانِ دو کويل دو کويل را به‌طرفِ دور شدن از يکديگر هل مي‌دهد. به‌نظر مي‌رسد اين نيروها را فشارِ اضافه‌ي ايجاد شده در هواي دوطرفِ خارجيِ دو کويل يا بينِ دو کويل اِعمال مي‌کند. اما اين فشارِ اضافه چگونه بوجود مي‌آيد؟ دو سيم با جريان‌هاي موازي بنا بر قانونِ سه انگشتِ فلمينگ ميدان‌هاي مغناطيسيِ مخالف يکديگر در فضاي بين دو سيمِ موازي ايجاد مي‌کنند که يکديگر را خنثي کرده ولذا عملاً در بين دو سيم شدتِ ميدانِ مغناطيسي ضعيف است درحاليکه در بيرون از فضاي دو سيم ميدان‌هاي مغناطيسيِ ناشي از دو سيم همسو هستند و با هم جمع و تقويت مي‌شوند. به‌عبارتِ ديگر ميدان مغناطيسيِ برآيند در اين حالت در خارخ از دو سيم خيلي شديدتر است. براي دو سيم با جريان‌هاي پادموازي بنابر همين قانونِ سه انگشت، ميدان‌هاي مغناطيسيِ موافقِ يکديگر در فضاي بين دو سيم و مخالف يکديگر در فضاي خارج از دو سيم ايجاد مي‌کنند ولذا عملاً شدت ميدان مغناطيسي در فضاي خارجِ دو سيم ضعيف و در فضاي بين دو سيم شديد است. روشن است که مولکول‌هاي دوقطبي مغناطيسيِ هوا جذب ميدان‌هاي شديد مي‌شوند و فشار هوا را در آن قسمت افزايش مي‌دهند و اين افزايشِ فشار هوا در حالتِ اول دو سيم را به‌يکديگر جذب و در حالتِ دوم دو سيم را از يکديگر دور مي‌کند.
/ن