کارت هاى هوشمند، يکى از جديدترين پديده هاى تکنولوژيکى هستند که در آينده اى نزديک تاثيرى محسوس بر زندگى انسان مدرن خواهند نهاد.
در حال حاضر حدود 20 ميليون نفر در سراسر جهان از اين نوع کارت ها استفاده مى کنند، ولى با اين حال هنوز عموميت نيافته اند و تحليلگران در مورد کارت هاى هوشمند بيش از حال به آينده چشم دوخته اند.
کارت هوشمند يک کارت معمولي مانند کارت تلفن راه دور ويا کارت عابر بانک مي باشد که البته با تفاوتهايي است : در کارتهاي هوشمند تراشه سخت افزاري وجود دارد که برخي از اطلاعات در آن درج مي شود ، تفاوت عمده کارتهاي هوشمند با کارتهاي الکترونيکي در امکان ذخيره اطلاعات وخواني اطلاعات و تغيير در اطلاعات کارت هوشمند است که کارتهاي معمولي اين امکان را ندارد
کارت الکترونيکي ( کارت عابر بانک)
ساده بگويم شما يک کارت بانکي داريد، داخل اين کارت اطلاعاتي نيست بلکه يک کدکليدي است که معادل يک شمارنده که وقتي وارد سيستم عابر بانک مي کنيد از شبکه سرور مرکزي اطلاعات شماره شما را دريافت مي کند و ارتباطتان با بانک برقرار مي شود و شما مي توانيد عمليات بانکي انجام کنيد پس از پايان کار ، کارت شما تغيير نمي کند اماکارت هوشمند به گونه اي ديگر است
يا کارت تلفن هزينه اوليه در تراشه آن درج شده باهر تماس ميزاني از آن کم مي شود
کارت هوشمند
ساده بگويم ، کارت هوشمند بنزين شما ،حاوي اطلاعاتي مانند نام ؛ نام خودرو؛ مشخصات پلاک و … و ميزان سهميه بنزين شماست حال شما ست سوختگيري خودرو رو انجام مي دهيد کارت هوشمند را وارد دستگاه مي کند مشخصات شما از کارت خوانده مي شود، ميزان سوختگيري تاريخ و … در کارت هوشمند درج مي شود و اگر کارت شما حامل پول الکترونيکي باشد از کارت شما پول برداشته مي شود در اين حالت پس از پايان کار اطلاعات جديد در داخل کارت نگهداري مي شود و کارت حامل پيامهاست.
کارت بنزين کارت الکترونيکي يا هوشمند :
فکر مي کنم با قرايت توضيحات کارشناس مربوطه کارتهاي بنزين کارتها هوشمند باشند که يکي از دلايل انتخاب اين نوع کارتها به جاي کارتهاي معمولي الکترونيکي امکان تغيير در ساختار کارت بدون نياز به تعويض کارت است؛ البته دستکاري کارتها براي افراد غيرمسوول آسانتر است
مثالي از کارت هوشمند
براي درک راحتر موضوع يک نوع کارت هوشمند به نقل از مجله فوکوس در شماره مربوط به ماه دسامبر ،2004 مس آويم تا با با ارايه يک کارت هوشمند به عنوان نمونه، برخى از قابليت هاى آن را برشمرده است.
اين کارت حاوى ده بخش اصلى است که هر کدام کاربردى خاص دارند و حاوى اطلاعات ويژه اى هستند.
1- اطلاعات شخصى:
در اين بخش نام و نام خانوادگى شخص، شماره پاسپورت، شماره بيمه شخصى، شماره گواهينامه، آدرس، زمان تولد، جنسيت و اطلاعاتى از اين قبيل درج مى شود که قسمت اعظم اين اطلاعات فقط توسط بخش هاى ادارى ذيربط قابل خواندن است.
2- مشخصات فردى:
مشخصاتى چون قد، وزن و ساير مولفه هايى که بنا به موقعيت و يا سليقه شخص قابل تغيير است در اين بخش ذخيره خواهند شد. همچنين اين قابليت نيز در نظر گرفته شده است تا اندازه لباس و حتى نوع تغذيه نيز (براى خريدهاى خودکار) در اين بخش درج شود.
3- ايمنى بيومتريک:
ويژگى هاى امنيتى در اين بخش ذخيره مى شوند. نه تنها اثر انگشت بلکه سوابق امنيتى و مسايلى نظير ورود و خروج از کشور در اين بخش نوشته و از آن خوانده مى شوند. در اماکنى نظير فرودگاه ها، کاربرد اين قابليت کارت هاى هوشمند در تامين امنيت و نيز تسهيل در امر نظارت بسيار خوب برآورد مى شود. در موارد خاص، براى امنيت بيشتر مى توان يکى از اطلاعات مندرج در کارت (نظير اثر انگشت) را با نمونه زنده سنجيد.
4- ابرکليد:
با اين ويژگى مى توان بسيارى از امکانات را شخصى کرد. مثلاً يک اتومبيل مى تواند توسط يک کارت خوان ساده و صرفاً با دسترسى به اين بخش از کارت، فقط براى صاحب اتومبيل به کار افتد. هم اکنون بسيارى از در منازل و يا کيف ها توسط کارت هايى باز مى شوند که مطمين تر از کليد يا رمز هستند. در بخش کوچکى از يک کارت هوشمند دسته اى از اين کارت ها حضور خواهند داشت.
5- اطلاعات پزشکى:
اطلاعات ضرورى پزشکى بر روى کارت هاى هوشمند قرار خواهند گرفت تا در موارد اورژانس و همچنين عادى پزشکى مورد استفاده قرار گيرند. اين امر به ويژه در هنگام بروز سوانح کاربرد بسيار مهمى خواهد يافت چرا که در اغلب اين موارد شخص سانحه ديده بيهوش است و دسترسى به سوابق پزشکى و يا بستگان وى مستلزم صرف وقت غيرقابل تامينى خواهد بود. هم اکنون در کره جنوبى کارت هاى پزشکى درمانى به صورت جداگانه مورد استفاده قرار مى گيرند و علاوه بر ثبت و نگهدارى سوابق پزشکى، پرداخت هزينه درمان هم از طريق آنها انجام مى گيرد.
6- پول الکترونيکى:
کارت هاى اعتبارى، کارت هاى خريد و همچنين پول الکترونيکى همگى برروى يک کارت هوشمند مى توانند جمع شوند تا يک شخص با جيبى خالى از پول و يا کارت هاى رنگارنگ به راحتى به خريد يا سفر برود. همچنين اين قابليت پيش بينى شده است که فعاليت هاى آن لاين اقتصادى دارنده کارت هوشمند نيز در کيوسک هاى مخصوصى به کارت هوشمند منتقل شود.
7- تراشه:
قلب کارت هوشمند تراشه آن است و وسعتى در حدود 25 ميلى متر مربع دارد که از مدارات مجتمعى به همراه يک ماژول حافظه تشکيل شده است. نيروى لازم براى کار کردن اين تراشه معمولاً به واسطه يک «ميدان القايى» الکترومغناطيسى که کارت خوان آن را مهيا مى کند، تامين خواهد شد. البته در صورتى که کارت ها به صورت «هميشه روشن» مورد نياز باشند مى توان اين نيرو را توسط باترى بسيار کوچک ناخنى تامين کرد.
8- پخش شخصى:
اگر اين امکان به وجود آيد که در حجمى کوچک بتوان يک وب سرور کوچک بى سيم را سوار کرد، اين همان چيزى است که طراحان کارت هوشمند به آن «حباب ديجيتالى» مى گويند و اميدوارند تا با پيشرفت فناورى بتوانند آن را توسط يک کارت تامين کنند. در اين صورت هميشه افراد مى توانند بخش خاصى از اطلاعاتشان را با ديگران به اشتراک بگذارند.
9- انباره اطلاعات:
اين بخش نيز چشم به راه آينده اى است تا فناورى ذخيره اطلاعات بتواند دست کم يک گيگابايت اطلاعات را در حجم کوچکى بر روى يک کارت ذخيره و بازيابى کند. بدين سان هر فرد مى تواند _ به جاى استفاده از حافظه هاى کمکى نظير حافظه فلش _ به راحتى اطلاعات مورد نظر خود را حمل کند.
10- بليت الکترونيکى:
هم اکنون در بسيارى از کشورها مسافران به جاى ارايه بليت براى استفاده از اتوبوس و مترو، کارت هاى مخصوص آنها را در کارت خوان قرار مى دهند و دستگاه از شارژ کارت ايشان مبلغ مورد نظر را کسر مى کند. کارت هاى هوشمند علاوه بر انجام اين وظيفه در ساير پايانه هايى که هم اکنون در آنها بليت ارايه مى شود (نظير فرودگاه ها) نيز مى توانند به طرز مشابه مفيد فايده باشند.
البته با اين امکانات در يک کارت هوشمند مشکل بتوان کارت هاي بنزين ايران را هوشمند دانست البته با توجه به امکان دستکاري و کرک کارتها( شکستن قفل امنيتي) فکرميکنم از معماري بسته اطلاعات و کارتهاي الکترونيکي مانند عابر کارت استفاده شود که تنها حاوي يک کد شماره شناسايي است و بعد تمام اطلاعات از سرور يا همان کامپيوتر مرکز اخذ شود!!