مقدمه
ساينده ها آندسته از مواد هستند که براي عمليات هايي مانند ساييدن، پوليش زدن، صاف کردن سطوح و لبه ها يا ساير پروسه هاي شبيه به آن استفاده مي شوند. ساينده ها به صورت ذرات و در ابعاد مختلف توليد مي شوند. اين اندازه ي ذره بستگي به اين دارد که چه مقدار از ماده را بخواهيم از سطح جدا کنيم.
مواد مورد استفاده در صنعت ساينده عموماً بوسيله ي سختي بالا و تافنس شکست نسبتا بالا شناخته مي شوند.
مواد ساينده چگونه کار مي کنند.
هر ذره اي ساينده مانند يک ابزار برنده ي نقطه اي عمل مي کند. به خاطر آنکه در ناحيه ي ساينده معمولا صدها يا هزاران نقطه ي برنده وجود دارد، اثر بوجود آمده از آنها کاملا يکنواخت است. انواع زبر ساينده که از دانه هاي ساينده ي درشت تر تشکيل شده اند، براي زدودن حجم بالايي از ماده از سطح استفاده مي شود. مثلا براي پوليش دادن زبر از آنها استفاده مي شود. همچنين در جاهايي که بخواهيم صخامت زيادي از سطح را جدا سازي کنيم و يا ابعاد را تغيير دهيم از اين نوع ساينده استفاده مي کنيم. انواع نرم ساينده عموماً پس از انجام سايش زبر انجام مي شود. تا بتوان سطح پاياني مناسبي پديد آورد.
مواد مورد استفاده در عمليات سايش
برخي مواد که در سايش از آنها استفاده مي شود عبارتند از:
1) سيليسم کاربيد که براي فلزات غير آهني استفاده مي شود.
2) اکسيد آلومينيوم با آلومينا که عمده ترين ساينده ي مورد استفاده در صنعت است اين نوع ساينده عموما براي آلياژهاي آهني، مواد با قابليت انعطاف پذيري بالا و چوب استفاده مي شود.
3) الماس، که در اغلب موارد براي سايش سراميک ها و يا پوليش پاياني استفاده مي شود. علت استفاده از الماس در موارد فوق سختي و قيمت بالاي آن است.
4) نيتريد بورکيوبيک ( CBN )
5) گارنت، که عموماً براي چوب استفاده مي شود.
6) آلياژهاي آلومينا / زيرکونيا: اين نوع ساينده ها براي کربن، فولاد زنگ نزن و جوش ها مناسب هستند.
7) شيشه ها: اين نوع ساينده معمولا در فرآيندهاي وزش فشاري (Pressure blasting operation)
8) سيليس کلوئيدي: اين نوع ساينده عموماً براي عمليات هاي پاياني استفاده مي شود. سيليس کلوئيدي سوسپانسيوني از ذرات بسيار ريز است .
سايز ساينده ها
جدول (1) نشان دهنده ي ميزان زبري انواع سايزهاي مختلف مواد ساينده است.
![ساينده ها و مواد ساينده](/userfiles/Article/1389/10%20mehr/02/00104911.jpg)
انواع ساينده ها
ساينده هاي بايندري
اين نوع از ساينده ها از ذرات ساينده اي تشکيل شده اند که با بايندر مخلوط شده اند و به صورت اشکال مناسب شکل دهي گشته اند. فرآيند شکل دهي اينگونه ساينده ها در اغلب موارد به صورت فرايند شکل دهي تحت فشار است. پس از عمليات شکل دهي آن در دماي بالا پخت مي گردند تا بايندر موجود در آن ها حرکت کرده و زمينه اي شيشه اي تشکيل گردد. از اين رو معمولا به اين ساينده ها ساينده هاي بايندري شيشه اي مي گويند.
عموما ً اين نوع ساينده ها به اشکال مختلفي مانند چرخ ، استوانه، بلوک و مخروط وجود دارند.
ساينده هاي پوشش داده شده
ساينده هاي پوشش داده شده آنهايي هستند که از ذرات ساينده ي متصل به زيرلايه اي انعطاف پذير مانند کاغذ، پارچه، فيبر يا فيلم تشکيل شده اند.اتصال بين ذرات ساينده و زيرلايه بوسيله ي رزين، چسب و يا ترکيبي از هر دو تا بوجود مي آيد. مثال هاي از اين کاربردها عبارتند از صفحات، کمربندها و ديسک هاي ساينده.
ساينده هاي نايلوني غير بافته شده
اين نوع ساينده ها از شبکه هاي سه بعدي توليدي از مواد نايلوني است که بوسيله ي مواد ساينده پوشش داده شده اند. اين نوع ساينده ها براي بسياري از کاربردها مناسند و به صورت چرخ، لقمه و برس تهيه مي شوند.
ساينده هاي با بايندر فلزي
برخي از مواد ساينده، مخصوصا الماس، را دريک زمينه فلزي قرار مي دهند و از آن ابزار آلات سايش با دقت بالا توليد مي کنند. اين نوع ساينده ها را مي توان به صورت چرخ هاي برش و يا ابزارآلات سوراخ کاري تهيه نمود و از آنها در برش کاري و سوراخ کاري کاشي، شيشه و ساير مواد سراميکي استفاده کرد. در اين ساينده ها فلز زمينه از بوجود آمدن سايش در قطعه ي ساينده جلوگيري کرده و بهتر است عمليات سايش بوسيله ي عملياتي جانبي همراهي شود. در اين عمليات جانبي براده هاي حاصله از سايش از محيط سايش خارج مي گردد.
تيغه ها
تيغه ها عموماً اشکالي در ابعاد کوچک هستند که براي عمليات هاي ماشين کاري نرم و دقيق از آنها استفاده مي شود. جنس اين مواد شبيه به ساينده هاي با بايندر فلزي است و در اغلب موارد داراي دندانه هاي برنده اي در بخش سري مي باشند. ذرات ساينده ي مورد استفاده در اين ابزارها معمولا عبارتند از کاربيد تنگستن و الماس. يکي از کاربردهاي خاص از اين وسايل درگشاد کردن سوراخ مي باشد.
ترکيبات پوليش
اين ترکيبات در برخي موارد به عنوان پودرهاي ساينده شناخته مي شوند. معمولا يک ماده ي پودري بسيار براي پولش نرم استفاده مي شود. که اين ترکيب يا به صورت پودر خشک و يا در حالت خمير تهيه و استفاده مي شود.
منبع انگليسي مقاله : www.azom.com