دنياي اقتصاد: اواخر هفته گذشته زمزمه‌اي در بازار و ميان فروشندگان و شركت‌هاي تلفن همراه شنيده شد و آن مربوط به اين مي‌شد كه شركت فنلاندي نوكيا قصد دارد دفتر خود در تهران را تعطيل كند.

اين خبر به خودي خود آنقدر تعجب‌آور نبود؛ چراكه بسياري پيش‌بيني مي‌كردند اين شركت كه اين روزها حال و روز خوشي در بازار ندارد و مرتبا در حال تعديل نيروهاي خودش در سراسر جهان است تصميم‌هايي نيز در مورد دفتر اصلي خود در تهران خواهد گرفت؛ با اين حال كمتر كسي تصور مي‌كرد اين شركت كه تا پيش از اين و به‌رغم تحريم‌ها مستقيما و از داخل ايران به فعاليت مي‌پرداخت، مسدود شدن دفتر تهران را به گردن تحريم‌ها بيندازد.

مارك دورانت از دفتر مطبوعاتي نوكيا در فنلاند در پاسخ به ايميل «دنياي‌اقتصاد» خبر مسدود شدن دفتر تهران اين شركت را تاييد مي‌كند و مي‌گويد كه نوكيا به طور مستقيم به فعاليت‌هاي دفتر خود در تهران خاتمه مي‌دهد. به گفته وي دليل اين موضوع سخت‌تر شدن فشارها به اين شركت براي تبعيت از تحريم‌هاي اروپا عليه ايران است.

وي تاكيد مي‌كند كه: متاسفانه اين موضع به معناي بسته شدن دفتر ما در تهران تا آخر ماه آگوست 2012 است. در عين حال كه ما حضوري در زمينه سرويس‌ها و دستگاه ها در ايران نخواهيم داشت؛ اما مشتريان مي‌توانند به محصولات نوكيا توسط شركت‌هاي واسطه دسترسي داشته باشند.

تحريم يا سقوط؟

نوكيا طي سال‌هاي اخير و در مقابل رشد رقبايي چون اپل و سامسونگ خصوصا در عرصه گوشي‌هاي هوشمند بخش عمده‌اي از سهم بازار خود را از دست داده و همين چند ماه قبل براي نخستين بار جايگاه خود به عنوان بزرگ‌ترين توليد كننده گوشي در جهان را به سامسونگ بخشيد و به مكان دوم رسيد. يك سال و نيم قبل وقتي مديران ارشد نوكيا تصميم گرفتند با آوردن يك آمريكايي نرم‌افزاري از شركت مايكروسافت راهكاري براي مقابله با رشد جهشي شركت‌هايي چون اپل و سامسونگ بيابند، مي‌دانستند كه كمي دير به فكر جبران عقب ماندگي‌هاي قبلي افتاده‌اند.

در طي سال‌ها فروش گسترده گوشي‌هاي نوكيا در جهان اعتماد به نفسي را به آنها بخشيده بود كه تصور هم نمي‌كردند شركتي چون اپل صرفا با عرضه يك گوشي و سهم زير يك درصدي از بازار موبايل جهان به راحتي و در طي سه سال گوي سبقت را در توليد گوشي‌هاي هوشمند و گران قيمت از آنها بربايد و اين شركت را به ناچار به سمت مايكروسافتي روانه كند كه حالا منتظر است با كشيدن نوكيا به سمت خود عملا يك سازنده بزرگ گوشي را در خود هضم كند.

نگاهي به خبرها نشان مي‌دهد نوكيا در طي ماه‌هاي اخير مرتبا در بازار عقب رفته است. ضرر يك و نيم ميليارد دلاري، بستن كارخانه اصلي خود سالو در فنلاند، اخراج هزاران نفر از كاركنان، مسدود كردن مراكز تحقيقاتي در آلمان و انگليس و فروش برند ورتو (گوشي‌هاي لوكس) تنها بخشي از عقب‌نشيني‌هاي اخير اين شركت به شمار مي‌آيد با اين وصف بستن دفتر تهران آن هم به بهانه تحريم و آن هم پس از سال‌ها حضور در ايران چندان باور پذير به نظر نمي‌رسد، خصوصا آنكه اين شركت همين هفته گذشته در مراسمي براي فروشندگان از برنامه‌هاي بلندمدت حضور در بازار سخن مي‌گفت.

هم تحريم هم حضور!

در پاسخي كه در ايميل نوكيا آمده نكته جالب توجهي نيز وجود دارد و آن خواست اين شركت براي خروج از بازار ايران و در عين حال تلاش براي ماندن در آن! به نظر مي‌آيد نوكيا تلاش دارد در عين حال كه خود را از زير بار سرويس‌ها و مسووليت‌ها (گارانتي، خدمات پس از فروش و…) خلاص كند، اما همچنان مايل به كسب درآمد از اين بازار نيز هست. به نظر مي‌رسد نوكيا قصد دارد همچنان از طريق سه نمايندگي خود الوطني، اركان ارتباط و كمال الكترونيك به فروش گوشي‌هاي خود ادامه دهد.

هر چند به احتمال زياد اين موضوع به مذاق مشتري ايراني خوش نخواهد آمد كه شركتي اين‌گونه تلاش به حضور در بازار ايران داشته باشد و در عين حال خود را از مسووليت‌هاي قانوني نيز خلاص سازد خاصه اينكه در بازار پر رقيب امروز جايگاه شركت‌هاي خارجي ديگر كه اتفاقا در ايران خوب مي‌فروشند نيز داغ است.

تعطيلي دفتر

با تعطيلي دفتر نوكيا در ايران احتمالا تمامي كاركنان ايراني اين دفتر نيز كار خود را از دست خواهند داد. اين دفتر در حالي تعطيل مي‌شود كه تا پيش از اين تلاش‌هايي را براي مصون ماندن مشتريان ايراني اين شركت از تحريم‌ها انجام داده بود. به عنوان مثال راه‌اندازي سايت يا وبلاگ رسمي براي پاسخگويي به مشتريان يا توليد برخي نرم‌افزارها و در اختيار قرار دادن رايگان آنها (در مقابل مسدود شدن دانلود كاربران از سرورهاي اصلي نوكيا به بهانه تحريم) يا انتشار و توزيع خبرنامه و ارتباط با گروه‌هاي مختلف ذي‌نفع مانند فروشندگان، رسانه‌ها و خريداران و پاسخ گويي به پرسش‌هاي آنان بخشي از فعاليت‌هايي بود كه در اين دفتر انجام مي‌گرفت.

حميدرضا نيكدل مدير بخش ارتباط با رسانه‌هاي دفتر نوكيا در تهران با تاييد خبر تعطيلي آن به «دنياي اقتصاد» مي‌گويد:‌ متاسفانه اين خبر صحت دارد و تا پايان ماه آگوست نوكيا فعاليت‌هاي اين دفتر را به حالت تعليق در مي‌آورد و كاركنان آن نيز فعاليت‌هاي خود را متوقف مي‌كنند.

و پايان

بازارهاي موبايل ايران امروزه مملو از محصولات شركت‌هايي است كه برخي در ايران حضور دارند و برخي ديگر نه. طبيعتا آنان كه خدمات بهتر و محصولات بهتري را عرضه مي‌كنند در موقعيت‌هاي بهتري قرار مي‌گيرند.

نوكيا در طي سال‌هاي اخير از فروش بسيار بالايي در بازار چند ميليارد دلاري موبايل در ايران برخوردار بوده و سود كلاني را نصيب خود كرده است با اين حال، اما تصميم به ترك ايران به بهانه تحريم بسيار دور از انتظار به نظر مي‌رسد چراكه حداقل در تمام اين سال‌ها كه اتفاقا كشورمان تحت تحريم قرار داشته اين شركت به حضور رسمي خود در داخل كشور ادامه داده، اما حال كه با روند رو به قهقراي اين شركت روبه هستيم بهانه تحريم براي خروج از بازار ايران چندان توجيه پذير به نظر نمي رسد حتي اگر اين موضوع را نيز بپذيريم براي مشتريان ايراني اين شركت كه بسياري از محصولات آن استفاده كرده‌اند اين انتظار وجود داشت كه رفتاري محترمانه با آنان داشته باشند. مشتريان ايراني نشان داده‌اند كه مي‌توانند برخي محصولات را به دلايل مختلف كاملا كنار بگذارند خصوصا شركت‌هايي كه سود را به صداقت ترجيح مي‌دهند.

عصر ايران