متأسفانه جريانات به سمتي مي‌رود كه با توجه به افزايش حجم اخبار و گزارش‌هاي پيرامون حملات مختلف سايبري در سراسر دنيا به تدريج اين دست از اخبار و مسائل اهميت و حساسيت خود را از دست مي‌دهند؛ اما واقعيت اين است كه حملات سايبري و جنگ‌هاي شبكه‌اي تا آن حد كه لازم است جدي تلقي نمي‌شوند و اين موضوع در مورد كاربران ايراني بيشتر صدق مي‌كند.

اين موضوع به لحاظ ماهيت تقريبا براي هيچكس جاي بحث و جدل ندارد. تهديدات در فضاي سايبري اگر زماني به عنوان يك استثنا تلقي مي‌شد، امروز به يك قاعده درآمده و امنيت كمياب شده است.

جنگ تغيير چهره داده و به زودي مفاهيم انساني كه تا همين جا نيز تا حد زيادي تحت تأثير وب و فضاي مجازي باز تعريف شده‌اند، در برخورد با يك هستي شناسي جديد به كلي متحول خواهند‌‌‌‌‌شد.

ايران البته كشوري است كه با توجه به تجربيات خود در حملات سايبري از جمله تهديد به وسيله ويروس استاكس نت و دوكو، گويا اكنون از شهرتي خاص در كل دنيا در جنگ سايبري برخوردار است.

اغلب شركت‌هاي آمريكايي و غربي حملات سايبري و تلاش براي هك شدن زيرساخت‌هاي اقتصادي را به هكر‌هاي ايراني نسبت مي‌دهند و اين موضوع صرف نظر از درستي و نادرستي آن، نشان از آن دارد كه ايران در حوزه سايبري و جنگ‌هاي شبكه‌اي به عنوان يك بازيگر جدي تلقي مي‌شود.

اما واقعيت اين است كه جنگ‌هاي سايبري در حال وارد شدن به فاز جديدي هستند. اگر تا پيش از اين، هك شدن وب سايت‌هاي دولتي يا سرقت اطلاعات مهمترين نوع عمليات سايبري بوده است، اكنون پاي مجاز به واقعيتي كه در آن زندگي مي‌كنيم باز شده و اولين خاموشي تاريخ كه چندي پيش توسط يك بدافزار رقم خورده است، حاكي از دامنه‌دار شدن و اساسي شدن تهديدات سايبري براي ساحت انساني است.

بر اين اساس كه براي اولين‌بار در تاريخ، هكرها با استفاده از عمليات پيچيده و يك بد افزار، موفق شدند يك قطعي برق سراسري را در كشور اوكراين و در ناحيه ايوانو فرانكيوسك، رقم بزنند.

اين ماجرا كه در روز 23 دسامبر رخ داده بود، اكنون مشخص شده است كه توسط يك گروه هكري صورت گرفته و وزير انرژي اوكراين تأييد كرده، اين قطعي برق كه منجر به خاموشي نيمي از خانه‌ي اين ناحيه يك شب قبل از كريسمس شده، ناشي از يك حمله سايبري بوده است.

اين حمله سايبري را شركت امنيتي ESET گزارش داده و آن را مربوط به بدافزاري مي‌داند كه نام آن را BlackEnergy گذاشته‌اند.براي خواندن گزارش كامل اين ماجرا در «آي تابناك» مي توانيد به اينجا مراجعه كنيد.

محققان امنيت بين‌الملل از چندي پيش متوجه تغيير جهت و تغيير ماهيت جنگ در دوران وب و شبكه شده و در مورد آن هشدار‌هاي اساسي داده بودند.

اين گونه اتفاقات و اتفاقات مشابهي كه ديگر اكنون تنها در تئوري مطرح نيستند، بلكه احتمال عملياتي‌شدن آنها در واقعيت بيش از هميشه وجود دارد، گواهي بر آن است كه مرزهاي بين واقعيت و مجاز در تعريفي خاص از بين مي‌رود و يك هكر مي‌تواند از آن سوي دنيا از مسير كدها و كابل‌ها و احتمالا با در اختيار گرفتن سيستم كنترل يك فرودگاه فاجعه‌اي واقعي را رقم بزند.

ماجراي اوكراين به روس‌ها نسبت داده شده، ولي هيچكس در اين مورد شكي ندارد كه اكنون تمامي قدرت‌هاي بزرگ و همه كشور‌هايي كه در اين زمينه از تخصص و تجربه برخوردارند، در همين مسير قدم برمي‌دارند.

قدرت و موازنه قوا تا چند صباحي ديگر به شكل كلي در فضاي مجازي موضوعيت مي يابد و از هم‌اكنون نيز پيش زمينه هاي اين مسأله رقم خورده است.

موضوع مهم در اين ميان اين است كه آسيب اين قدرت آزمايي و قدرت نمايي در نهايت متوجه افراد و موجوديت‌هاي انساني است.

بخش مهمي از اين نبرد‌ها و پيامد‌هاي آن چون در سطوح دولتي رقم مي‌خورد از كنترل افراد خارج است؛ اما بخشي ديگر هنوز در اختيار آنهاست.

واقعيت اين است كه هر يك از رايانه‌هاي موجود در يك كشور در زمان حملات سايبري مي‌تواند به عنوان يك سرباز براي دشمن عمل كند و از اين جهت حفظ امنيت و هشياري كامل در برابر تهديدات سايبري، موضوعي اساسي است كه مسئولان ايراني بايد به شدت بر آن تأكيد كنند، زيرا كشور ما از اولين قربانيان حملات سايبري بوده است.

خوشبختانه آن‌گونه كه بيان شد، ايران در مديريت جنگ‌هاي سايبري اكنون حرف‌هاي زيادي براي گفتن دارد و حداقل در سطح بين‌المللي به عنوان يك بازيگر سايبري مطرح به ايران نگاه مي‌شود كه اين موضوع قطعا ناشي از داشتن نيرو‌هاي كارآزموده و توانمند در اين زمينه است؛ اما دفاع سايبري بايد به همين اندازه تمركز و دقت نظر داشته باشد و زمينه آن بايد از كاربران ايراني آغاز شود.

آموزش و هشدارهاي امنيتي مهمترين مسأله در اين ميان است كه متأسفانه تقريبا هيچ يك از نهادهاي دولتي و حاكميتي آن گونه كه بايد در اين زمينه اقدام مناسب ندارند.

جالب آنكه نهاد‌هايي مانند مركز ماهر كه به عنوان متولي دولتي اين بخش مطرح شده است نيز در كار مداخلاتي از جانب ساير نهادها مشاهده مي‌كند كه اين امر ناشي از عدم تعريف صحيح حوزه امنيت سايبري در كشور و متوليان آن است.

واقعيت آن است كه هكر‌ها اين روزها نزديكتر از آنچه تصور مي‌شود، هستند. چه اين هكرها نيروهاي منسجم دولت‌هاي ديگر باشند يا مجرمان سايبري كه به دنبال پول و سواي اطلاعات‌اند، امنيت كاربران و دفاع منسجم سايبري آن چيزي است كه بايد مد نظر قرار گيرد و اگر بيش از اين در اين زمينه تعلل شود، جبران مافات آن با توجه به سرعت رشد تكنولوژيك بسيار دشوار و تبعات آن بسيار سنگين خواهد بود.

منبع: تابناك

ايتنا