امروزه اينترنت به‌عنوان يكي از ابزارهاي پيشرفته ارتباطي در تسهيل زندگي انسان نقشي برجسته بر عهده دارد، به‌گونه‌اي كه انجام شدن بسياري از كارها به آن وابسته شده است. از رزرو بليت قطار و هواپيما و هتل‌ها گرفته تا پرداخت‌هاي بانكي و خريد و فروش و دولت الكترونيك و تبادل اطلاعات در عرصه‌هاي علمي و تحقيقاتي به واسطه اين فناوري انجام مي‌شود.

در كنار مزاياي فوق، عيب‌ها و تهديدهايي نيز در اين فناوري وجود دارد كه از جمله آن‌ها مي‌توان به وجود ميليون‌ها سايت مستهجن و ضدّاخلاقي اشاره كرد. ايالات متحده آمريكا با داشتن 428 ميليون صفحه، دارنده بالاترين رتبه در اين مقوله است! به ‌همين سبب، فساد و فحشاي گسترده‌اي در بستر اين فناوري رخ داده كه هيچ‌گاه در طول تاريخ با اين وسعت سابقه نداشته است. امروزه يك كودك ده‌ساله هم با دسترسي به اينترنت مي‌تواند شاهد نمايش جهاني بزرگ فحشا و فيلم‌ها و تصويرهاي مبتذل باشد و در معرض مخاطرات بزرگ قرار گيرد و اين خطري جهاني است.

هجوم شبهه‌هاي فراوان به بنيان‌هاي فرهنگي و ديني در راستاي استحاله فرهنگي و اعتقادي كشور، از ديگر خطرهاي اين فناوري است. تلاش براي تغيير در افكار و رفتار ملّت‌ها و اراده سياسي آنان به‌ويژه در ايران اسلامي از طريق اينترنت و شبكه‌هاي اجتماعي در دستور كار بيگانگان بوده است. اين نقش شگرف اينترنت براي منافع دشمنان كشور تا بدان‌جا بوده كه اعتراف‌هاي آنان را نيز به دنبال داشته است.1

حال با توجه به عيب‌ها و تهديدهاي اينترنت آيا مي‌توان از منافع كليدي و اساسي آن چشم پوشيد؟! در صورت منفي بودن پاسخ، آيا اساسا اين رخصت مطلق است يا موقت و براي رفع حاجت؟ و تا كجا و چه اندازه اين رخصت وجود دارد؟

با توجه به منافع مهم اينترنت به نظر مي‌رسد نمي‌توان به آساني از كاربردهاي برجسته آن در گشايش امور جامعه چشم پوشيد. بنابراين بر اساس قاعده فقهي «الضرورات تبيح المحذورات» كه مورد تأييد عقل نيز مي‌باشد، مي‌توان گفت استفاده از اينترنت براي تسهيل امور ضروري است؛ چراكه بدون آن نظام ارتباطي و تسهيلاتي جامعه مختل مي‌شود.

اما اين‌كه گسترش آن تا چه اندازه باشد، خود مسأله ديگري است. آسيب‌‌هاي امنيتي اطلاعاتي و فرهنگي و اجتماعي اينترنت موجود را نمي‌توان انكار كرد، ولي از آن‌جا كه اينترنت داراي فوايد ارزشمندي است، به حكم قاعده عقلاني أمري ضروري مي‌باشد. از سوي ديگر، با توجه به تهديدها و چالش‌هاي مختلف آن2 براي منافع كشور و هويت ملي، قاعده فقهي «الضرورات تقدّر بقدرها» كه مورد تأييد عقل نيز مي‌باشد، حكم مي‌كند كه در ضرورت‌ها بايد به مقدار ضرورت بسنده كرد. بنابراين گسترش اينترنت با شرايط موجود آن، بر خلاف عقلانيت و قواعد فقهي است.

حال با توجه به گفته كارشناسان درباره عملي بودن تحقق اينترنت ملّي پاك و بدون تهديد، آيا توقف در اينترنت موجود، با توجه معضلات و مخاطرات آن، جايز است؟

پاسخ مسأله روشن است؛ چراكه اينترنت موجود، برخلاف منافع امنيتي، سياسي و فرهنگي كشور است. بر همين مبناست كه كشورهايي از قبيل چين و روسيه به‌دنبال راه‌اندازي و توسعه اينترنت ملّي رفته‌اند.

بر اين اساس، طبق آيه نفي سبيل در قرآن كه فرمود«وَ لَنْ يَجْعَلَ اللَّهُ لِلْكافِرينَ عَلَى الْمُؤْمِنينَ سَبيلا»3، از هرگونه توسعه‌اي كه زمينه‌ساز تسلّط فكري، فرهنگي، سياسي و امنيتي دشمنان و بيگانگان بر كشور باشد، نهي شده است و در نتيجه گسترش اينترنت بيگانگان، از نظر اسلام وجاهت شرعي ندارد.

جان كلام اين‌كه وجود اينترنت رايج، با توجه به نياز كشور ضروري و اساسي است؛ اما از آن‌جايي‌كه در ضرورت‌ها بايست به اندازه ضروت اكتفا كرد، افزايش پهناي باند بر بستر چنين اينترنتي، افزايش مخاطرات امنيتي و اجتماعي را به دنبال دارد كه با منافع جمهوري اسلامي سازگار نيست. بنابراين راه‌حل اساسي، نه در توسعه هرچه بيش‌تر اينترنت موجود، بلكه راه‌اندازي و گسترش اينترنت ملّي است.

پي‌نوشت‌ها

1. ژنرال آمريكايي، جيمز هاس كارترايت در مركز بررسي‌هاي استراتژيك، از نقش مهم و شگرف فيسبوك و توئيتر در انقلاب هاي عربي و نيز فتنه سال 88 ايران پرده برداشته است كه نقش كنترل و هدايت جريان‌هاي اجتماعي را به‌عهده داشتند.

http://killerapps.foreignpolicy.com/posts/2013/01/24/let_freedom_ring_gen_cartwright_says_4g_is_americas_lasting_legacy_in_afghanistan.

2. تهديدهاي اينترنت موجود، از سه بعد قابل پيگيري است؛ امنيتي(جاسوسي انواع اطلاعات افراد و كشورها و داده‌هاي جست وجو، شبكه اجتماعي و چت)، فرهنگي (آمار تكان‌دهنده ميليون‌ها سايت ضدّ اخلاقي فحشا و پورنو و حمله به بنيان‌هاي اعتقادي كشور از طريق شبهه‌افكني هزاران سايت با عقائد انحرافي مانند بهائيت، وهابيت و عرفان‌هاي نوظهور و عقائد كفرآميز و باطل) و سياسي (جنگ نرم و جهت‌دهي و تغيير ذهن و رفتار جامعه و ايجاد كودتا و نافرماني‌هاي مدني كه به‌عنوان نمونه مي‌توان به نقش فيسبوك و توئيتر در انقلاب‌هاي عربي و نيز فتنه سال 88 ايران اشاره كرد.) براي تفصيل بيش‌تر به مقاله آن روي سكّه اينترنت مراجعه كنيد.

3. نساء، 141.

عبدالله عليزاده

ماهنامه فرهنگ پويا-29

انتهاي متن/

http://fna.ir/9Q5ZQB

فارس