همكاري موبايل و سلول سوختي
Date:1391/4/28 Visitor: 2429
جام جم آنلاين: حدود چند سال قبل تنها كارهايي كه مي‌توانستيد با گوشي‌ تلفن‌همراهتان انجام دهيد، برقراري تماس‌هاي معمولي، ارسال پيامك، در نهايت اتصال به اينترنت و جستجو در وب‌سايت‌هايي بود كه مخصوص موبايل‌ها طراحي شده بود.

اما امروزه گوشي‌‌ها امكانات بسيار جديدتري دارد، به طور مثال انجام بازي‌هاي مختلف، گوش دادن به موسيقي، پيدا‌كردن نشاني مكان‌هاي مختلف و ديگر كارهايي از اين دست.

البته براي انجام تمام اين كارها لازم است باتري موبايل‌تان انرژي مورد نياز براي انجام اين كارها را داشته باشد. براي درك بهتر اين مطلب مي‌توانيد ‌گوشي‌هاي قديمي و جديد را با هم مقايسه كنيد.

در اين قياس متوجه خواهيد شد كه حدود 10 ‌سال پيش اگر موبايل‌تان را شارژ مي‌كرديد، مي‌توانستيد به مدت چند روز از آن استفاده كنيد ولي ‌گوشي‌هاي پيشرفته‌تر نمي‌تواند تمام كارهاي ذكر شده را بدون انرژي لازم انجام دهد؛ به همين منظور لازم است هر روز موبايل‌تان را شارژ كنيد.

پس چنانچه به طور دائم شارژرتان را به همراه داشته باشيد، مي‌توانيد از طريق پريز برق موبايل‌تان را شارژ كنيد؛ ولي اگر اين كار برايتان سخت است، بايد گجتي داشته باشيد تا بتوانيد بدون اتصال به پريز برق يا USB لپ‌تاپ، موبايل‌تان را شارژ كنيد.

علاوه بر اين، روش ديگري مطرح است كه در آن مي‌توانيد باتري‌هاي اضافه‌تري همراه داشته باشيد تا در صورت تمام‌شدن يكي از آنها، ديگري را جايگزين كنيد؛ ولي اين روش هم به نظر چندان كارآمد نيست.

با تمام اين تفاسير چنانچه با هيچ‌يك از اين روش‌ها موافق نباشيد، راه حل ديگري وجود دارد تا انرژي جنبشي موجود در سلول را به انرژي الكتريكي تبديل ‌كنيد.

تبديل انرژي خورشيدي به انرژي مورد نياز براي شارژ دوباره ابزار‌هاي الكترونيكي يكي ديگر از اين راه‌هاست. در اين روش لزوما در روز مي‌توانيد گجت‌تان را از طريق نور خورشيد شارژ كنيد.

ولي Fuel cell چيست و چه استفاده‌اي از آن مي‌توان كرد؟ Fuel cell عينا مشابه باتري‌هاي معمولي از فرآيند‌هاي شيميايي استفاده مي‌كند تا انرژي الكتريكي توليد كند؛ با اين تفاوت كه شما مي‌توانيد Fuel cell را برخلاف باتري‌هاي معمولي دائم شارژ كرده و مورد استفاده قرار دهيد.

براي اين منظور لازم است شما مقدار كمي Fuel به آن اضافه كنيد تا دوباره تمام كارهاي موردنظر برايتان انجام شود. Fuel cell‌هاي هيدروژني به دو شكل سوخت‌هاي گرمايي و آبي طراحي شده‌ است، بر همين اساس بيشتر سوخت‌سل‌هاي ساخته شده با گاز بوتان كار مي‌كند.

اساس كار Fuel cell‌ها

اين سلول‌ها به صورت شيميايي كار مي‌كنند، به همين منظور تعدادي از اتم‌ها يك مولكول را تشكيل مي‌دهند. به طور مثال اين اتم‌ها مي‌توانند اتم‌هاي هيدروژن و اكسيژن باشند كه با همكاري هم مولكول آب را مي‌سازند.

پس شما بايد دو حفره داشته باشيد؛ يكي از حفره‌ها داراي گاز هيدروژن يا همان H2 است و در قسمت ديگر اكسيژن يا O2 قرار دارد. در ميان اين حفره‌ها شما بايد يك الكتروليت يا يك غشا نصب كنيد كه كار اصلي آن، جداسازي اتم‌ها براي تشكيل مولكول جديد است.

بعد از جدا شدن مولكول‌هاي H و O از هم، مولكول‌هاي جدا شده به دنبال مولكول ديگر مي‌گردند تا با يكديگر اتم جديد را تشكيل دهند. به همين دليل الكترون‌هاي جدا شده با اين روش مي‌تواند تمام انرژي الكتريكي مورد نياز گجت‌تان را براي شما تامين مي‌كند.

نكته بسيار ظريف در اين روش، ايجاد باريكه‌اي براي جا‌به‌جايي الكترون‌ها از قسمت هيدروژن به اكسيژن است كه اين باريكه به يك مدار متصل است.

اين باريكه براي جا‌به‌جا‌كردن الكترون‌ها و اتصال دوباره به يون‌هاي هيدروژن است كه در قسمت ديگر قرار دارد. البته در حين اين جابه‌جايي، الكترون‌ها كار مورد نياز را انجام مي‌دهند؛ يعني همه‌شان از مدار قرار داده شده بر سر راهشان عبور مي‌كنند.

در قسمت ديگر اين مسير حفره اكسيژن قرار دارد؛ جايي كه الكترون‌ها دوباره به مولكول‌هاي هيدروژن مي‌رسند. در حين اين جابه‌جايي و تبادلات، دو محصول ديگري هم در اين ميان توليد مي‌شود كه گرما و آب است.

به همين دليل خيلي از اين سلول‌هاي سوختي طراحي شده مي‌توانند در دمايي بسيار بالاتر از دماي معمولي جيب‌تان كارهاي مورد نظر را انجام دهند البته برخي ديگر نياز به كاتاليزور‌هاي خاصي مانند پلاتينيوم دارند تا برايتان انرژي الكتريكي توليد كنند. همين موضوع باعث افزايش قيمت اين سلول‌هاي سوختي مي‌شود.

سلول‌هاي سوختي جيبي

تعداد زيادي از كمپاني‌ها در تلاش هستند تا Fuel cell‌هايي در اندازه كوچك جيبي طراحي كنند البته تمام آنها از يك الگوي خاص براي ساخت سلول‌هاي متفاوتشان استفاده نكرده‌اند.

براي مثال كمپاني Lilliputian Systems سلول سوختي طراحي كرده كه از گاز بوتان به عنوان سوخت استفاده مي‌كند.

همان‌طور كه مي‌دانيد، گاز بوتان يك هيدرو كربن است، يعني از اتم‌هاي هيدروژن و كربن ساخته شده است.

به همين دليل داخل اين سلول، مولكول‌هاي كربن با برخورد به ديواره كاتاليست به يون‌هاي مورد نظر براي ايجاد نيروي الكتريكي تبديل مي‌شود. پس از آن، اين يون‌ها از طريق مسير طراحي شده مي‌گذرند تا به سمت ديگر يا همان حفره اكسيژن برسند.

در مرحله بعد مولكول‌هاي آب و كربن دي‌اكسيد توليد مي‌شود و همان‌طور كه مي‌دانيد الكترون‌ها تمام طول اين مسير را كه يك مدار الكتريكي است طي مي‌كنند تا به قسمت ديگر برسند.

آيا اين روشي مطمئن است؟

سوخت‌سل‌ بر اساس يك‌سري از مواد ناپايدار ساخته شده است؛ زيرا هيدروژن و بوتان هر دو جزو مواد قابل احتراق است. البته تمام اينها با طراحي يك Fuel cell مناسب مي‌تواند برايتان بدون دردسر باشند.

يكي ديگر از مزاياي استفاده از سلول‌هاي سوختي سازگاري زياد اين مدل از سلول‌ها با محيط‌زيست است. اين سيستم‌هاي طراحي شده براي توليد انرژي تاثيرات مخرب كمتري در مقايسه با ديگر روش‌‌هاي توليد از اين دست دارند.

در پايان بايد اضافه كنيم كه Fuel cell‌ قابليت اين را دارد كه در مواردي متفاوت‌تر از توليد انرژي مورد نياز موبايل مورد استفاده قرار گيرد؛ مواردي چون توليد برق‌هاي اضطراري تا توليد انرژي لازم براي خودرو‌ها. (جام جم - ضميمه كليك)

الهام اندرابي
منبع: www.howstuffwork.com