اين مدار يک فرستنده کوچک اما پرقدرت است که داراي سه بخش آر-اف پيوسته نيز هست همچنين يک پيش تقويت کننده صدا براي سوار سازي بهتر در آن تعبيه شده. اين فرستنده قدرتي معادل چهار وات دارد و با ولتاژ دي-سي دوازده تا هجده ولت کار مي کند که اين موضوع آن را به راحتي قابل حمل مي سازد.اين يک پروژه ايده آل براي تازه کارهايي است که مي خواهند دنياي دل رباي امواج اف-ام را با مداري پايه اي تجربه کنند.

مشخصات فني- خصوصيات

نوع سوارسازي امواج........اف-ام
محدوده فرکانس کار..........108-88مگا هرتز
ولتاژ کار..........................18-12ولت دي-سي
بيشترين مصرف جريان.......450ميلي آمپر
قدرت خروجي..................چهار وات

روش کار

همانطور که گفته شد، نوع سوار سازي صداها اف-ام است به اين معني که دامنه موج حامل ثابت بوده و تغيير فرکانس وابسته به تغييرات دامنه سيگنال صداست. وقتي که دامنه سيگنال ورودي افزايش يابد، (در نيم سيکل مثبت ) فرکانس موج حامل به شدت افزايش مي يابد، ازطرف ديگر وقتي که دامنه سيگنال صدا کاهش پيدا کند، (در نيم سيکل منفي ) فرکانس موج حامل به همان شکل کاهش پيدا مي کند. در شکل يک نمايش گرافيکي سوارسازي فرکانسي مطابق آنچه مي بايست در صفحه اسيلوسکوپ به اضافه سيگنال صداي درحال سوارسازي ديده مي شود. فرکانس خروجي اين فرستنده قابل تنظيم از 88 تا 108مگاهرتز مي باشد که باند فرکانس مورد استفاده پخش راديو اف-ام است. مداري که به آن اشاره شد، شامل چهار مرحله است. سه مرحله آر-اف و يک مرحله پيش تقويت کننده براي سوارسازي. اولين مرحله آر-اف يک نوسانساز است که در اطراف ترانزيستور يک ساخته شده است. فرکانس نوسانساز توسط شبکه LC شامل L1-C15 کنترل شده است. C7 آنجاست تا از ادامه يافتن نوسانسازي مدار اطمينان يابيم و C8 کار انتقال بين نوسانساز و مرحله بعدي RF را که يک تقويت کننده است را انجام مي دهد. اين تقويت کننده در اطراف ترانزيستور دو ساخته شده که در کلاس C کار مي کند و بوسيله L2 و C9 تنظيم شده است. آخرين مرحله RF نيز يک تقويت کننده است که در محدوده ترانزيستور سه ساخته شده است و در کلاس C کار مي کند. ورودي اين تقويت کننده توسط C10 و L4 تنظيم شده است. از خروجي اين آخرين مرحله که توسط L3 و C12 تنظيم شده است خروجي گرفته شده که از طريق مدار تنظيم شده L5 و C11 به آنتن مي رود. مدار پيش تقويت کننده بسيار ساده است و در اطراف ترانزيستور چهار ساخته شده است. حساسيت ورودي اين طبقه قابل تنظيم است تا براي فرستنده اين امکان را فراهم سازد که با سيگنال هاي متفاوت سازگار شود و وابسته به تنظيم VR1 است. اين فرستنده قادر به سوارسازي مستقيم از يک ميکروفون پيزوالکتريک يا يک ظبط پخش کاست است. البته امکان استفاده از يک مخلوط کننده صدا(ميکسر)در ورودي براي نتايج حرفه اي بيشتر وجود دارد.

ساختار

قبل از هر چيزي، اجازه دهيد تا کمي به ارکان ساخت مدارهاي الکترونيک از روي يک مدار پرينت شده بپردازيم. مدار از يک لايه نازک جداکننده پوشيده شده ، همراه با لايه اي نازک از مس رسانا به شکلي که رسانايي ضروري قطعات مختلف مدار را تامين مي کند، استفاده از پرينت يک برد مدار خوب طراحي شده بسيار مطلوب است، چرا که سرعت قابل ملاحضه ساخت و کاهش امکان خطا را در پي دارد. بردهاي آماده، پيش سوراخکاري شده اند و طرح کلي قطعات و هويت آنها در کنارشان هست تا ساختن آنها را آسانتر کند. براي جلوگيري از ترکيب با اکسيژن (اکسيداسيون) در هنگام انبار کردن، و اطمينان از اينکه در بهترين وضعيت به شما مي رسد، مس آن در هنگام ساخت سفيد کاري (قلع اندود) و با لايه اي از لاک الکل مخصوص پوشيده شده تا از ترکيب با اکسيژن هوا جلوگيري کند ضمن اينکه لحيم کاري را آسانتر خواهد کرد. لحيم کاري قطعات بر روي برد تنها روش براي ساخت مدارتان است و موفقيت يا شکست شما وابستگي زيادي به آنچه شما انجامش مي دهيد دارد. اين کار خيلي سختي نيست و اگر شما به تعدادي از قوانين پايدار باشيد نبايد مشکلي داشته باشيد. هويه اي که شما از آن استفاده مي کنيد بايد سبک و روشن بوده وقدرت آن از 25وات تجاوز نکند. نوک آن نازک باشد و هميشه تميز نگه داشته شود. براي اين منظور بسيار استادانه، اسفنج به خصوصي تهيه کنيد و همواره آن را مرطوب نگه داريد تا هر چند وقت يک بار بتوانيد نوک داغ هويه را براي از بين بردن پسماندهايش در آن مالش دهيد که از تجمع روي آن جلوگيري کنيد. نوک هويه کثيف يا کهنه را سنباده اري نکنيد. اگر نوک هويه نمي تواند تميز شود آن را جايگزين کنيد. انواع متفاوتي سيم لحيم وجود دارد و شما بايد يکي از با کيفيت ها را انتخاب کنيد تا گدازنده(روغن لحيم) ضروري را در هسته اش داشته باشد،اين براي اطمينان از داشتن محل اتصال خوب در هر شرايطي است. از گدازنده هاي(روغن لحيم) ديگري به جز آنچه در سيم لحيم شما وجود دارد استفاده نکنيد. استفاده از روغن لحيم زياد مي تواند باعث ايجاد مشکلات زيادي مي شود و اين يکي از عمده ترين علت هاي عملکرد بد مدار است. به هر حال اگر مجبوريد از روغن لحيم اضافه استفاده کنيد مثل وقتي که بايد خطوط مسي برد را قلع اندود کنيد، پس از اتمام کارتان آن را کاملا تميز کنيد. براي لحيم کردن صحيح يک قطعه از توصيه هاي زير پيروي کنيد:
-پايه هاي قطعه را با يک تکه سنباده کوچک تميز کنيد. آنها را با فاصله مناسب از بدنه قطعه خم کنيد و قطعات را در جاي مناسب خود روي برد قرار دهيد.
-ممکن است شما قطعاتي پيدا کنيد که پايه هايشان کلفت تر از معمول باشد که از سوراخ هاي برد بزرگ ترند. در اين صورت از يک دريل کوچک براي بزرگتر کردن سوراخ هاي برد استفاده کنيد.
-سوراخ ها را خيلي گشاد نکنيد تا بعد از آن دچار مشکل در لحيم کاري نشويد.
-هويه داغ را برداريد و نوک آن را روي پايه قطعه قرار دهيد، در حالي که انتهاي سيم حيم را در نقطه اي از برد که پايه قطعه از آن بيرون آمده نگه داريد. نوک هويه بايد اندکي بالاتر از برد، پايه قطعه را لمس کند.-مواظب باشيد حرارت زيادي به خطوط روي برد ندهيد چرا که آنها به آساني از روي برد بلند خواهند شد و مي شکنند.
-وقتيکه قطعات حساس را لحيم مي کنيد، خوب است پايه قطعه را از طرفي از برد که قطعات روي آن مي نشينند، توسط يک دم باريک نگه داريد تا هر حرارتي که امکان صدمه زدن به قطعه را افزايش مي دهد منحرف سازيد.
-اطمينان يابيد که بيش از مقدار ضروري، لحيم استفاده نکنيد چرا که شما در خطر داشتن اتصال کوتاه خطوط مجاور روي برد خواهيد بود، به ويژه اگر آنها خيلي به هم نزديک باشند.
-وقتيکه کارتان تمام شد، اضافه پايه قطعات را قطع کنيد و سرتاسر برد را با يک حلال مناسب تميز کنيد تا همه پسماندهاي روغن لحيم که ممکن است هنوز روي برد باقي مانده باشند از بين بروند.
اين يک پروژه آر-اف است و دو برابر دقت در هنگام لحيم کاري مي طلبد، به عنوان مثال، درهم برهمي هنگام ساخت مي تواند به معني ضعف يا عدم خروجي، ناپايداري و ديگر مشکلات باشد. اطمينان يابيد که از قوانين ساخت مدارهاي الکترونيک که در بالا طرح شد پيروي مي کنيد و همه چيز را قبل از رفتن به مرحله بعدي دوباره چک کنيد. شماره همه قطعات در کنار آنها روي برد به تميزي مشخص شده و شما نبايد مشکلي در مکان يابي و قرار دادن آنها داشته باشيد. در ابتدا پايه ها را لحيم کنيد، در ادامه سيم پيچ ها را و دقت کنيد آنها را کج و معوج نکنيد. آر-اف-سي ها، مقاومت ها، خازنها، و سرانجام الکتروليت ها و تريمرها. اطمينان يابيد که خازن هاي الکتروليت را به درستي در جاي خود نسبت به پلاريته شان قرار داديد و خازن هاي تريمر هنگام لحيم کاري بر اثر اضافه حرارت صدمه نديده باشند.
در اين مرحله کار را براي يک بازرسي خوب تا اينجا متوقف کنيد و اگر مي بينيد که همه چيز درست است ادامه دهيد و ترانزيستورها را در جايشان لحيم کنيد و دقت زيادي داشته باشيد که آنها زياد گرم نشوند چون حساس ترين قطعات بکار رفته در اين پروژه هستند. ورودي فرکانس هاي صدا در بين نقاط 1 (زمين) و 2 (سيگنال)، منبع تغذيه متصل به نقاط 3 (-) و 4 (+) و آنتن به نقاط 5 (زمين) و 6 (سيگنال) وصل است. همانطور که قبلا اشاره کرديم، سيگنالي که مي خواهيد از طريق فرستنده ارسال شود مي بايست خروجي يک پيش تقويت کننده يا مخلوط گر صدا و يا چنانچه مي خواهيد فقط صدايتان را ارسال کنيد مي توانيد از يک ميکروفن پيزوالکتريکي که با مدار تغذيه گشته است استفاده کنيد. (کيفيت اين ميکروفن خيلي خوب نيست، اما اگر صرفا علاقه مند به صحبت کردن هستيد کافيست.) براي آنتن مي توانيد از ديپل باز يا مسطح زميني استفاده کنيد. قبل از اينکه شروع به استفاده از فرستنده کنيد يا هر وقت مي خواهيد فرکانس کارش را عوض کنيد، روندي که در زير شرح داده شده را دنبال کنيد.

ليست قطعات

R1 = 220K
R2 = 4,7K
R3 = R4 = 10K
R5 = 82 Ohm
R = 150Ohm 1/2W x2 *
VR1 = 22K trimmer
C1 = C2 = 4,7uF 25V electrolytic
C3 = C13 = 4,7nF ceramic
C4 = C14 = 1nF ceramic
C5 = C6 = 470pF ceramic
C7 = 11pF ceramic
C8 = 3-10pF trimmer
C9 = C12 = 7-35pF trimmer
C10 = C11 = 10-60pF trimmer
C15 = 4-20pF trimmer
C16 = 22nF ceramic *
L1 = 4 turns of silver coated wire at 5.5mm diameterچهار دور سيم نقره روکش دار
با قطر 5/5 ميليمتر
L2 = 6 turns of silver coated wire at 5.5mm diameter شش دور سيم نقره روکش دار با
قطر 5/5 ميليمتر
L3 = 3 turns of silver coated wire at 5.5mm diameter سه دور سيم نقره روکش دار با
قطر 5/5 ميليمتر
L4 = printed on PCBروي برد پرينت شده است
L5 = 5 turns of silver coated wire at 7.5mm diameterپنج دور سيم نقره روکش دار با
قطر 5/7 ميليمتر
RFC1=RFC2=RFC3= VK200 RFC tsok
TR1 = TR2 = 2N2219 NPN
TR3 = 2N3553 NPN
TR4 = BC547/BC548 NPN
D1 = 1N4148 diode *
MIC = crystalic microphone

يادآوري : قطعاتي که با * علامت گذاري شده اند براي تنظيم فرستنده
در شرايطي است که شما اتصال موج ساکن نداريد.

تنظيمات

اگر انتظار داريد فرستنده قادر به تحويل بيشترين خروجي در هر زماني باشد، شما بايد همه طبقه هاي آر-اف را با هم، هم تراز کنيد تا اطمينان يابيد که بيشترين انرژي بين آنها منتقل مي شود. براي اين کار دو راه وجود دارد، يکي مشروط بر اينکه شما SWR متر داشته باشيد در غير اينصورت هم راهي براي دنبال کردن وجود دارد.(توضيح
اينکه SWR متر دستگاهي است براي اندازه گيري مقدار انرژي راديويي که به آنتن داده شده و به فرستنده منعکس مي گردد.) اگر SWR متر داريد فرستنده را روشن کنيد، در حالي که به خروجي فرستنده به طور سري با آنتن متصل است، C15 را براي قرار دادن نوسانساز در فرکانسي که براي تشعشع انتخاب کرده ايد بچرخانيد. سپس تنظيم خازنهاي متغير C8 ,
C9 , C10 , C12 و C11 را آغاز کنيد تا زماني که بيشترين قدرت را در خروجي SWR متر به دست آوريد. براي آنهايي که دستگاه SWR متر ندارند نيز روشي وجود دارد که نتايج رضايت بخشي در پي دارد. شما فقط بايد مدار کوچک شکل 2 را بسازيد که به خروجي فرستنده متصل شده و خروجي اش (بعد از C16 ) را در حالي به مولتي متر متصل کنيد که روي رنج مناسبي از ولتاژ قرار دارد. C15 را براي فرکانس مورد نظر بچرخانيد و براي رسيدن به بيشترين قدرت در مولتي متر، ديگر خازنهاي متغير را به شکلي که در بالا توضيح داده شد تنظيم کنيد. اشکال اين روش اين است که شما فرستنده را با يک آنتن واقعي که به خروجي اش متصل است تراز نمي کنيد و هم تراز کردن تنظيمات C11 و C12 براي يک تطبيق آنتن تمام عيار ضروري باشد. فراموش نکنيد هر گاه آنتن يا فرکانس کار را تغيير دهيد بايد فرستنده تان را تنظيم کنيد.
هشدار : در خروجي هر فرستنده اي جدا از تغييرات فرکانس اصلي، هارمونيک هايي موجود است که معمولا برد خيلي کوتاهي دارند. براي اينکه مطمئن شويد روي يکي از آنها تنظيم نشده ايد، در هنگام تنظيم تا جاييکه ممکن است از گيرنده فاصله بگيريد، يا از يک اسپکتروم آنالايزر (طيف سنج) براي ديدن طيف خروجي استفاده کنيد تا مطمئن شويد فرستنده را در فرکانس صحيح تنظيم مي کنيد.

اگر فرستنده کار نمي کند

-کارتان را براي امکان وجود محل هاي اتصال خشک، اتصالي بين خطوط نزديک به هم يا پسماندهاي روغن لحيم که معمولا ايجاد مشکل مي کنند، بررسي کنيد. اتصالات خارجي را که به مدار مي روند و از آن مي آيند را براي ديدن اشتباه هاي احتمالي دوباره بررسي کنيد.
-ببينيد قطعاتي مفقود يا در جاي اشتباه قرار داده نشده باشند.
-اطمينان يابيد قطعات دو قطبي لحيم شده در جهت صحيح باشند.
-مطمئن شويد منبع تغذيه ولتاژ مناسب دارد و به طور صحيح به مدار متصل شده باشد.
-پروژه را براي قطعات معيوب و صدمه ديده بررسي کنيد.

اخطار !

اين نقشه آر-اف جهت استفاده هاي آزمايشي و آزمايشگاهيمنتشر شده است. مالکيت و استفاده از آنها محدود به قوانيني است که در بين ايالات مختلف متفاوت است. درباره آنچه مي توانيد يا نمي توانيد در ناحيه خود انجامش دهيد اطلاعات به دست آوريد و در محدوده هاي قانوني بمانيد. اطمينان يابيد که با آزمايشات خود مايه آزار و اذيت ديگران نمي شويد. سايت ايران مدار به هيچ وجه مسوليت سوء استفاده از اين مدار را نمي پذيرد.

سخن مترجم

علاقه مندان و دوست داران الکترونيک که مايل به ساخت اين فرستنده هستيد،با توجه به نوع ميکروفن توصيه شده از سوي طراح مدار،که کيفيتي نامطلوب و جهت دريافت صداي محدود دارد،بخش کوچک ديگري به اين مدار اضافه کردم که شامل پيش تقويت کننده ويژه ميکروفن خازني، جک ورودي سيگنال صدا، کليدي براي انتخاب ورودي صدا و همچنين LED هايي براي نمايش حالت ورودي است.
به دليل عدم دسترسي به سيم نقره، از سيم لاکي (مس) براي ساخت سيم پيچ ها استفاده کردم. ولي بايد گفت که مقاومت نقره از مس در شرايط يکسان کمتر است و باعث افزايش ضريب کيفيت سلف هاي مدار مي شود. از طرفي در طبقه نهايي مدار باعث افزايش جريان
عبوري از سلف شده و آنتن را بهتر شارژ خواهد کرد. سپس برد مدار را دوباره طراحي کرده و ساختم که آن را در زير مي بينيد. در اين برد جمپر به کار نرفته و ساخت آن بسيار ساده مي باشد و همچنين صد در صد عملي است. وجود جک ورودي سيگنال صداي خارجي اين برد را بسيار کارا ساخته است. من سيگنال لازم براي جک ورودي را از کارت صداي کامپيوتر تامين کردم. پس از تنظيم فرستنده صداي بسيار مطلوب و با کيفيت از راديو پخش مي شد. بايد تاکيد کنم که اين قوي ترين فرستنده ايست که تا به حال ساخته ام، به طوري که وقتي آن را روشن کردم، هارمونيک هاي آن باعث اشباع کل باند اف ام تا شعاع 50 متر شد و از آن به بعد ميشد به دنبال موج اصلي روي باند جست و جو کرد . در صورت تنظيم صحيح، مدار پايداري فرکانسي بسيار خوبي خواهد داشت. سعي کنيد روي ترانزيستور هاي يک و دو و به خصوص ترانزيستور سه گرما بر نصب کنيد تا از سوختن آنها بر اثر
حرارت جلوگيري کنيد. در ضمن با اين کار فرستنده پايداري فرکانسي بيشتري خواهد داشت، زيرا دامنه تغيير دماي ترانزيستورها را محدود مي کنيد. پس از مونتاژ، برد را با تينر و يک مسواک به خوبي بشوييد. براي تغذيه فرستنده حتما از باتري استفاده کنيد. دقت کنيد باتري که شما از آن براي تغذيه استفاده مي کنيد بايد توانايي جريان دهي يا آمپر بر ساعت کافي داشته باشد تا در طول آزمايش ولتاژش افت نکند، باتري سرب اسيد چهار آمپر ساعت توصيه مي شود.اگر به هر دليلي نمي توانيد يا نمي خواهيد مدار را از روي يک عکس چاپ شده بسازيد، که البته عدم کيفيت کافي برد نهايي قابل تاييد است، مي توانيد از طريق Email با من تماس بگيريد تا فايل مدار مربوطه را براي شما ارسال کنم.اين مدار اصلاح شده را در نرم افزار Protel2.7.1 طراحي کرده ام و سايز آن 100در50ميليمتر است.در صورتي که نتوانستيد فايل دريافتي را به برد الکترونيک PCB
تبديل کنيد براي دريافت بردالکترونيک ساخته شده مکاتبه کنيد. اگر مايل به ساخت اين پروژه نيستيد و پروژه ديگري را که هنوز در مرحله شماتيک است در نظر داريد، نيز مي توانيد جهت طراحي برد پروژه نامه بدهيد.

(4uf7) C2 (4uf7) C3 (4NF7)
C4 (1NF) C5 (470PF) C6 (470PF)
C7 (11PF) C8 (3-10PF) C9 (7-35PF)
C10 (10-60PF) C11 (10-60PF) C12 (7-35PF)
C13 (4NF7) C14 (1NF) C15 (4-20PF)
C17 (1uf) C18 (4uf7) C19 (4uf7)
C20 (100NF) H1 (13*13*10MM) JACK1 (STERIO)
L1 (4turns at 5.5m L2 (6turns at 5.5m L3 (3turns at 5.5m
L4 (LENGTH:40MM) L5 (5turns at 7.5m LED1 (RED)
LED2 (RED) MIC (CAPACITIC) R1 (220K)
R2 (4K7) R3 (10K) R4 (10K)
R5 (82R) R6 (1M8) R7 (1K5)
R8 (560K) R9 (820R) R10 (4K7)
R11 (4K7) R12 (1K) R13 (1K)
R14 (2K2) R15 (680R) RFC1 (VK200RFC tso
RFC2 (VK200RFC tso RFC3 (VK200RFC tso SW1 (2*2RANG)
TR1 (2N2219) TR2 (2N2219) TR3 (2N3553)
TR4 (BC547\BC548) TR5 (BC547\BC548) VR1 (50K)

Thomas alva eddison نام کامل آقاي اديسون است و صرفا به خاطر ارادت و علاقه به اين دانشمند بزرگ انتخاب گرديده است، چرا که ايشان همواره براي من اسوه و سمبل مقاومت در برابر سختي هاي راه علم بوده است.
توجه:اين فرستنده صرفا آموزشي است. نويسنده و مترجم هر گونه مسوليتي در قبال سو استفاده از آن را از خود سلب مي کنند!
منبع: http://forum.parsigold.com
/س