چه و چرا؟
 

يک شبکه کامپيوتري در ساده ترين شکل خود، شامل دو کامپيوتر است که طوري به يکديگر متصل شده اند تا بتوانند فايلهاي خود را با يکديگر به اشتراک بگذارند. در روزهاي سخت گذشته، اينکار مستلزم اضافه نمودن ابزارهاي گرانقيمت جديد به هر PC، استفاده از چندين متر کابل مابين آنها و نهايتاً صرف مدت زماني زيادي براي تايپ آدرسهاي عددي پيچيده بود، اما امروزه شما با چنين وضعيتي روبرو نيستيد.
امرورزه تقريباً هر PC با يک سوکت شبکه توکار ارائه مي شود و برقراري ارتباط مابين آنها معمولاً به سادگي اتصال کابل به سوکت و چند ثانيه انتظار براي راه اندازي ارتباط است. نکته بهتر اينکه، شبکه هاي بي سيم به کامپيوترهاي امروزي اجازه مي دهند تا بدون نياز به کشيدن کابلها از يک اتاق به اتاق ديگر، با يکديگر ارتباط برقرار کنند زيرا امواج راديوئي در اين شبکه ها جايگزين کابلها شده اند.
بنابراين، اتصال فيزيکي دو کامپيوتر در حال حاضر فوق العاده آسان شده است. اما اين تنها ظاهر چيزي است که يک شبکه مي تواند انجام دهد. امروزه حتي اگر دو کامپيوتر براي اتصال به يکديگر را در اختيار داشته باشيد، باز هم راه اندازي يک شبکه خانگي مي تواند برايتان ارزشمند باشد. يکي از بزرگترين مزاياي يک شبکه (خصوصاً اگر يک کامپيوتر داشته باشيد) دسترسي سريع به اينترنت است، بدون آنکه مجبور شويد خودتان را به يک سوکت تلفن و يا مودم ADSL گره بزنيد.
تنها يک دهه قبل، اکثر کامپيوترها از طريق يک مودم Dial-up با اينترنت ارتباط برقرار مي کردند که بايد به سوکت تلفن متصل مي شد، اما امروزه بسياري از خانه ها شانس بهره گيري از ارتباط باند پهن اينترنت را در اختيار دارند. اگر کامپيوتر شما هنوز از طريق يک مودم ADSL به ديواره گره خورده است، يک شبکه خانگي مي تواند آن را آزاد نمايد. کافي است يک روتر بي سيم را به شبکه خود اضافه کنيد تا PC دسک تاپ شما بتواند به محل راحت تري جابجا شود. از سوي ديگر، کامپيوترهاي لپ تاپ قادر خواهند بود تقريباً از هرنقطه اي در داخل منزل شما به گردش در وب پرداخته و يا به فايلهاي موجود بر روي شبکه تان دسترسي داشته باشند. اگر يک کامپيوتر ديگر را به شبکه خود اضافه کنيد، همه آنها مي توانند بطور همزمان به وب دسترسي داشته باشند.
امروزه بسياري از تامين کنندگان خدمات اينترنت (ISPها) حتي تا جائي پيش رفته اند که روترهاي بي سيم را بطور رايگان در اختيار مشتريان خود قرار مي دهند، بنابراين اگر يک نمونه از اينگونه روترها را در منزل خود نصب کرده باشيد، بدون آنکه بدانيد صاحب يک شبکه خانگي کوچک هستيد. در اين حالت و يا در صورتيکه با خريد يک روتر اولين گامهاي خود را در دنياي شبکه سازي برداشته ايد، بررسي کارهاي ديگري که شبکه تان قادر به انجام آنها مي باشد واقعاً ارزش صرف وقت را خواهد داشت.

انجام کارهاي بيشتر
 

يک شبکه خانگي قادر است کارهائي بسيار بيشتر از (صرفاً) به اشتراک گذاشتن دسترسي اينترنت را انجام دهد. همانطور که قبلاً نيز اشاره کرديم، اين شبکه مي تواند فايلهاي مختلف را نيز در بين کامپيوترها به اشتراک بگذارد.
بنابراين ديگر نيازي نخواهد بودکه نگران باشيد نامه هاي خود را کجا ذخيره کرده ايد و يا اينکه عکسهاي خانوادگي خود را بر روي يک Flash USB از يک اتاق به اتاق ديگر ببريد. اين تازه آغاز کار است. اگر يک چاپگر را به يکي از PC هاي خود متصل کرده باشيد، يک شبکه به شما امکان مي دهد تا از هر کامپيوتر ديگري بر روي شبکه به چاپ اقلام مورد نظر خود بپردازيد. اگر چاپگري را خريداري نمائيد که از قابليت اتصال مستقيم به شبکه برخوردار باشد، مي توانيد آن را در هر محل دلخواهي قرار دهيد، حتي اگر به هيچيک از PC هاي شما نزديک نباشد (يک ويژگي مفيد براي مواقعي که نمي خواهيد چاپگر و موارد چاپ شده شما در معرض ديد باشند).
به همين ترتيب، ابزارهاي (Network Attached Storage)NAS به شما امکان مي دهند تا مجموعه اي از فايلها را در يک محل نگهداري کرده و بر روي هر يک از کامپيوترهاي خود به آنها دسترسي داشته باشيد. شما مي توانيد تمام عکسهاي خانوادگي و يا فايلهاي موسيقي خود را بر روي يکي از اين ابزارها ذخيره سازي کرده و سپس بر روي هر يک از PC هاي داخل خانه خود به تماشا و يا پخش آنها بپردازيد. خبر بهتر اين است که بسياري از ابزارهاي ذخيره سازي شبکه به گونه اي طراحي شده اند تا ابزارهاي Music Streaming و همچنين کامپيوترها، همکاري مناسب داشته باشند. اين بدان معني است که شما مي توانيد تمام آلبومهاي خريداري شده خود را در يک محل نگهداري کرده و بر حسب نياز از دستگاه hi-fi خود در يک اتاق و يا يک راديوي کوچک در آشپزخانه به آنها دسترسي داشته باشيد. اين وضعيت درست مانند آن است که يک iPod را در تمام نقاط منزل به همراه ببريد.
به اشتراک گذاشتن فايلهاي موسيقي در سراسر نقاط خانه يک قابليت بسيار عالي است، اما به اشتراک گذاشتن فايلهاي ويديوئي مي تواند حتي از آن نيز بهتر باشد. بارگذاري فايلهاي ويديوئي بر روي کامپيوتر هرگز تا اين اندازه آسان نبوده است، اما حتي يک نمايشگر بزرگ کامپيوتري نيز به سختي مي تواند براي تماشاي فيلمها ايده آل باشد: تماشاي راحت سينماي خانگي، حداقل به يک تلويزيون و يک مبل نياز دارد. ابزارهاي Video-Streaming تلويزيون شما را از طريق شبکه خانگي به کامپيوترتان متصل نموده و امکان پخش فيلمها و يا برنامه هاي تلويزيوني بر روي صفحه بزرگ تلويزيوني را فراهم مي کنند. بعضي از اين ابزارها حتي از ويديوهاي HD (High-Definition) پشتيباني مي کنند و بهترين کيفيت تصويري ممکن را به همراه راحتي فوق العاده اي در اختيار شما مي گذارند.
اگر آماده هستيد تا از هوش خود بهره گيري کرده و مقداري زمان را براي راه اندازي صرف نمائيد، حتي مي توانيد کل مجموعه DVD خود را بر روي شبکه نگهداري کنيد، بصورتي که هر يک از ديسکها با لمس يک کليد بر روي دستگاه کنترل از راه دور آماده پخش باشد.

شبکه نهائي
 

حتي اگر تنها يک PC داشته باشيد، اين احتمال وجود دارد که آن را از قبل به بزرگترين شبکه در جهان متصل کرده باشيد: اينترنت. اينترنت يک شبکه عظيم کامپيوتري است که ميلياردها PC را به يکديگر متصل مي نمايد.
تقريباً هر کاري که ما بر روي اينترنت انجام مي دهيم، بر قواعد ابتدائي انتقال فايل از يک کامپيوتر به کامپيوتر ديگر تکيه دارد. براي مثال هنگاميکه يک صفحه وب را باز مي کنيد، کامپيوتر شما فايلهاي مربوطه را از کامپيوتر ديگري بر روي اينترنت درخواست مي نمايد. محتويات صفحه منتقل مي شوند و مرورگر کامپيوتر شما آنها را پس از قالب بندي نمايش مي دهد. Email ها نيز به شيوه مشابهي منتقل مي شوند، در حاليکه سرورها پيامها را نگهداري مي کنند تا شما آنها را درخواست نمائيد.
وقتي آنلاين هستيد، کامپيوترتان به بخشي از شبکه اينترنت تبديل مي شود. اين وضعيت، امکان استفاده از اينترنت براي تمام کارهاي هوشمندانه اي نظير دسترسي به PC خانگي تان هنگاميکه در منزل نيستيد و بسياري موارد ديگر را فراهم مي سازد.

اجراي بازيها
 

يک شبکه خانگي مي تواند براي اجراي بازيها نيز بسيار عالي باشد. اگر به بازيهاي آنلاين نظير World of Warcraft علاقه داريد، يک شبکه بي سيم به شما امکان خواهد داد تا از آشپزخانه، يک مبل راحتي در اتاق نشيمن و يا حتي حياط منزل خود به اجراي بازي بپردازيد. اگر کنسولهاي بازي را ترجيح مي دهيد، مي توانيد کارهاي بيشتري را انجام دهيد: هر سه کنسول بازي برتري که فعلاً در بازار ارائه مي شوند يعني Xbox360، Wii و PlayStation از قابليت اتصال به يک شبکه خانگي برخوردارند. اين قابليت در Wii به شما امکان مي دهد تا بازي هاي جديد يا کلاسيک را بارگذاري کرده، به گردش در وب پرداخته و يا بازيهاي آنلاين را اجرا نمائيد.
PlayStation3 و Xbox360 از اين طريق به سرويسهاي جامع بازيهاي آنلاين دسترسي پيدا مي کنند و به شما امکان مي دهند تا به تنهائي و يا در برابر بازيکنان ديگري در سراسر جهان به اجراي بازيها بپردازيد. Xbox360 در عين حال مي تواند فيلمهائي را براي پخش بر روي تلويزيون شما بارگذاري کند. حتي پيش بيني مي شود که در ادامه سال جاري، اين کنسول بازي توانائي دريافت Sky Tv را بدون نياز به آنتنهاي ماهواره اي بدست آورد (کانالها از طريق شبکه شما تحويل داده خواهند شد). هر دو کنسول بازيXbox360 و PlayStation3 در عين حال بلافاصله پس از خروج از بسته بندي خود مي توانند بعنوان ابزارهاي Music/Video-Streaming عمل کنند و در نتيجه نياز شما به خريد تجهيزات اضافي را برطرف مي نمايند.
حالا که بعضي از قابليتهاي فوق العاده يک شبکه خانگي را تشريح کرديم، احتمالاً اين پرسش در ذهن شما ايجاد شده است که چه موانعي بر سر راه آن قرار گرفته اند براي آنکه صادق باشيم، بايد بگوئيم که دو مشکل در رابطه با شبکه هاي خانگي وجود دارد: امن نگهداشتن آنها و برطرف نمودن مشکلاتي که ممکن است بروز کنند. خبر خوب اين است که هر دو فرايند مذکور نسبتاً ساده هستند و ما در بخشهاي بعدي اين راهنما به تشريح آنها خواهيم پرداخت.
درست همانطور که شما نمي خواهيد يک غريبه به کامپيوترتان دسترسي پيدا کند، يقيناً نمي خواهند که هيچ کس بدون اجازه شما به شبکه تان راه يابد. در صورت بروز چنين وضعيتي، آنها مي توانند از ارتباط اينترنت شما سوء استفاده نموده و به فايلها، موسيقي ها و ويديوهاي شما دسترسي پيدا کنند. با اين حال، خوشبختانه جلوگيري از اين شرايط کاملاً آسان خواهد بود. شبکه هاي کابلي خانگي تقريباً غيرقابل نفوذ هستند و شبکه هاي بي سيم نيز به آساني از طريق يک کلمه عبور قابل محافظت مي باشد. در واقع، شما يک راهنماي کامل امنيت شبکه با دستورالعمل هاي گام به گام را در بخشهاي بعدي مطالعه خواهيد کرد.
درست همانند هر مشکل ديگري که ممکن است با آن روبرو شويد، اکثر اين مسائل به آساني حل مي شوند. شبکه ها نيز همانند هر محصول يا برنامه کامپيوتري ديگري گهگاه با مشکل مواجه مي شوند، اما راه حل غالباً به سادگي خاموش کردن روتر، چند لحظه انتظار و سپس روشن نمودن مجدد آن است.

برقراري ارتباط
 

تا اينجا توضيح داده ايم که يک شبکه خانگي تا چه اندازه مي تواند مفيد باشد، اما بهترين راه براي شروع کار چيست؟ اگر شما در حال حاضر هيچيک از انواع شبکه هاي کامپيوتري را در منزل خود نداريد، به مطالعه ادامه دهيد. ما در ادامه اين مطلب به تشريح تمام اصطلاحات و پيچيدگيهائي مي پردازيم که شما احتمالاً با آنها مواجه خواهيد شد. ما سپس به سراغ توضيح مقدمات و اصول راه اندازي يک شبکه براي اولين بار در سيستمهاي عامل ويندوز XP و ويستا خواهيم رفت.
اگر از قبل يک شبکه خانگي ساده را در اختيار داريد (احتمالاً يک کامپيوتر که از طريق يک روتر بي سيم به اينترنت متصل شده است)، مي توانيد از مطالعه اين قسمتها صرفنظر کرده و کار را از مقاله "اشتراک گذاري چاپگر و فايل" ادامه دهيد.
منبع:بزرگراه رايانه، شماره 123