نظافت دهان از دوران باستان رايج بوده است
آيا هرگز فکر کرده ايد که خميردندان و مايع دهان شوي از کجا آمده اند؟ آيا فکر کرده ايد که قبل از به وجود آمدن خمير دندانهاي امروزي، مردم براي شستن دندان از چه چيزي استفاده ميکردند؟ اگر اينطور است، در اينجا اطلاعات جالب و تعجب انگيزي در اين باره گردآوري کرده ايم که شما را به خواندن آن دعوت ميکنيم:
بازگشت به دوران بودا
عمل تميز نگهداشتن دهان به دوران باستان باز ميگردد و در اکثر اقوام بزرگ آن دوران کاري رايج بوده است، اما يکي از قديمي ترين مدارک نوشتاري مربوط به آن در متون مذهبي دوران بودا است که در آن به خلال دندان اشاره شده است. در اين متن آمده است که در ميان دستورات بهداشتي او، استفاده از خلال دندان توصيه شده است.
در قرون 79-23 قبل از ميلاد، بهداشت دهان شامل موارد زير بود
• نوشيدن شير بز براي داشتن نفس خوشبو.
• خاکستر حاصل از سوزاندن سر موش، خرگوش، گرگ و سم گاو نر و پاي بز را براي سلامت لثه مفيد ميدانستند.( البته امروزه چنين دستوري چندان با استقبال مواجه نخواهد شد!)
• درآوردن استخوانهاي موجود در مدفوع گرگ و پوشيدن آنها(به صورت گردنبند، دگمه يا موارد مشابه) از شخص در برابر دندان درد محافظت ميکند.
• سه مرتبه در سال شستن دندان با خون لاکپشت موجب ميشود که به دندان درد دچار نشويد.
• مواد دهان شويه هم يا از شراب سفيد خالص بود، يا ( خودتان را براي شنيدن اين يکي آماده کنيد!) ادرار کهنه که اصلا براي اين منظور نگه داري ميشد.
قرن هجدهم
قديمي ترين سند از خمير دندان واقعي مربوط به سال 1780 است که در آن خمير دندان مذکور از موادي که اصلي ترين آن نان سوخته است تهيه ميشده است. دستور ساخت نوع ديگر خمير دندان در اين زمان به اين ترتيب بوده است:
• 42 گرم خون اژدها ( اين هم دليل انقراض نسل آنها! )
• 42 گرم دارچين
• 28 گرم زاج سفيد سوخته
مواد بالا را خوب مخلوط کرده و يک روز در ميان استفاده کنيد.
قرن نوزدهم
• در قرن نوزدهم، ذغال براي تميز کردن دندان ماده بسيار مناسبي به شمار مي آمد.
• اکثر خمير دندانها در اين دوره، در واقع به شکل پودر بودند.
• هدف استفاده از پودرهاي دندان نه تنها شستن دندانها، بلکه خوشبو کردن دهان بود.
• مردم در آن زمان معتقد بودند که توت فرنگي رسيده ماده اي طبيعي براي مبارزه با جرم دندان و خوشبو کننده دهان است.
• در 1885، اين دستور ساخت خمير دندان، ئر سالنامه کشاورزان به چاپ رسيد:
1 اونس پودر بسيار نرم صمغ درخت مرمکي(نوعي درخت آفريقايي و آسيايي) ، 2 قاشق پر از بهترين عسل موجود ، کمي نعنا. مواد فوق را مخلوط کرده و هر شب دندانها را با آن بشوييد.
قرن بيستم
• انواع مايع دهان شوي و خمير دندان بسيار رواج يافت و اين مواد غالبا داراي کلروفيل بودند تا رنگ سبز تر و تازه اي داشته باشند.
• خونريزي لثه اهميتي به اندازه دندان درد پيدا کرد.
• در 1915 برگ درختي به نا م اوکاليپتوس که در آسياي شرقي فراوان بود، در فرمول تهيه دهان شويه ها جاي گرفت.
و... ، خمير دندان دهه 90 چه داشت؟
• مونو فلوروفسفات سديم
• رنگ
• طعم
• فلورايد
• مواد کف زا
• پاک کننده ها
• مواد رطوبت زا(که مانع خشک شدن خمير ميشوند.)
خمير دندانهاي گياهي يا Herbal براي کساني ساخته شد که به دنبال يک تميز کننده طبيعي بودند و نميخواستند از خميرهاي حاوي فلورايد استفاده کنند. بعضي از اين نوع خمير دندانها شامل:
• صمغ درخت مرمکي
• عصاره گياهان( عصاره توت فرنگي)
• روغنها و پاک کننده هاي مخصوص
همانطور که ميبينيد، بعضي از اين مواد در فرمول قرن نوزدهم خمير دندان ديده ميشود.
و بالاخره قرن بيست و يکم
در قرن حاضر، هنوز تغييري در آخرين دستاوردهاي دهه نود به وجود نيامده است و تنها ميتوان به انواع مواد سفيد کننده دندان که به بعضي از خمير دندانها اضافه ميشود اشاره نمود.
ما اشاره به قديمي ترين فرمول خمير دندان را در آخر مطلب انجام ميدهيم. اين فرمول که مربوط به بيش از 1500 سال قبل از پديد آمدن خمير دندان کلگيت Colgateدر سال 1873 است، بر روي يک ورق پاپيروس نوشته شده است. اين محصول که "پودري براي دندانهاي سفيد و بي نقص" ناميده شده است، زماني که که با بزاغ دهان مخلوط ميشود، خميري سالم پديد مي آورد و دستور تهيه آن از اين قرار است:
"موادي که براي داشتن لبخند زيبا لازم است شامل يک درخما (ميزاني برابر يک صدم اونس) سنگ نمک، دو درخما نعنا، يک درخما گل نرگس خشک شده و بيست دانه فلفل است و اين مواد بايد همه کوبيده شده و يا يکديگر مخلوط شوند."
بنا به گفته يک دندان پزشک اطريشي که آنرا امتحان کرده بود نتيجه، خميري است تند که موجب خونريزي خفيف لثه ميشود اما بر بسياري از خمير دندانهاي جديد برتري دارد.
اما آيا ميدانستيد
خمير دندان، خميري ساينده است؟
• وجود اين خاصيت در خمير دندان موجب ساييده شدن و پاک شدن باقي مانده غذا و جرمهاي موجود بر روي دندان ميشود.
• ماده ساينده موجود در خمير دندان ديکلسيم فسفات دي هيدرات نام دارد و يک پنجم کل لوله خمير دندان را تشکيل ميدهد.
• ماده اصلي ديگر خمير دندان، نوعي چسب است که از آب و موادي براي راحت پخش شدن خمير در دهان تشکيل شده است و اين مواد شوينده سازنده کف و دليل براق شدن دندانها هستند.
• طعم خمير دندان از گياهاني چون نعنا، دارچين و پونه گرفته ميشود و شيريني آن بر اثر استفاده از شيرين کننده هاي مصنوعي است.
• قبل از اختراع خمير دندان، مردم از هر چيز خشک و زبري براي تميز کردن دندان استفاده ميکردند. اين موارد شامل پوست تخم مرغ خرد شده، پودر سنگ خاراپا سنگ پا سم حيوانات استفاده ميکردند.
• قبل از به وجود آمدن مسواک، مردم از انگشت خود يا ترکه و شاخه هاي جوان انواع درخت استفاده ميکردند (که در عربستان همچنان رواج دارد)
• بسياري از مردم در زمانهايي که شستن دندان چندان معمول نبود، مردم اگر دنداني داشتند، سياه و فاسد بود و از جمله مشهورترين اين افراد ميتوان از ملکه اليزابت اول نام برد.
منبع : Toothpaste World