تاريخچه پيجر
پيجر يک دستگاه گيرنده راديويي کوچک مي باشد که امکان دريافت پيام، توام با دسترسي مداوم يک طرفه را براي کابر فراهم مي نمايد.
اين سيستم شبکه پيجر در سال 1921 توسط ديترويت ( امريکا) مورد استفاده قرار گرفت. اصطلاح پيجر اولين بار در سال 1959 در اشاره به يک محصول ارتباط راديويي ساخت شرکت موتورولا بکار گرفته شد و آن وسيله کوچکي بوده که پيامهاي راديويي را بطور راديويي را بطور انفرادي به کساني که آن را حمل مي کردند، مي رساند.
در اوايل دهه 1990 پيجرهاي با پوشش آنتن دهي وسيعي به بازار آمد و تعداد استفاده کنندگان آن به 22 ميليون نفر رسيد. در سال 1994 بيش از 61 ميليون نفر از پيجر استفاده مي کردند. در کشورهاي پيشرفته پس از يک دوره رکود کوتاه مدت پيجر مجددا به عنوان يک وسيله ارتباطي، کارامد، بي خطر و ارزان مورد توجه قرار گرفته و استفاده از آن بجاي ساير وسايل ارتباطي بسيار معمول گشته است. بطوريکه در سال 2003 تعداد مشترکين به بيش از 250 ميليون نفر رسيد.
پيجر چگونه کار مي کند؟
پيجر يک وسيله پيام گير ارتباطل قابل حمل مي باشد. شخص ارسال کننده پيام (خواهان ارتباط calling party))، از تلفن معمولي براي گرفتن شماره پيجر طرف مقابل استفاده مي کند و پيام عددي يا حرفي يا صوتي خود را ارسال مي کند.ئد مدت کوتاهي پيام توسط گيرنده پيجر دريافت شده و دارنده پيجر با شنيدن صداي بيپ و يا لرزش بدون صدا،از رسيدن پيام آگاه مي شود.
اين پيام در صفحه نمايشگر(LCD) پيجر قابل رويت مي باشد. رمز و راز پيجر در اين است که در داخل آن جعبه کوچک گيرنده اي کار گذاشته شده که در عين سادگي از نظر تکنيکي بسيار پيچيده مي باشد.
تعريف گيرنده پيجر
پيجر(Pager) يک لغت انگليسي است و فارسي آن توسط فرهنگستان ادب فارسي به پيجو معادل سازي شده است و در واقع يک دستگاه گيرنده راديويي مي باش. اما تعريف استاندارد بين المللي از پيجينگ توسط اتحاديه بين المللي مخابرات بصورت زير ارائه گرديده است.
«پيجينگ سرويسي است يک طرفه و غير صوتي که پيامهاي عددي و حروفي را ارسال مي کند»
انواع پيجر
1- پيجر بوقي يا بيپر (Beeper)
ابتدايي ترين نوع پيجر ميباشد که با دريافت سيگنال از مراکز پيام به صدا در آمده و صاحب خود را از وجود پيام در مرکر آگاه مي کند که بعنوان نسل اول پيجر نام برده مي شود.
2- پيجرعددي (Numeric)
اين نوع پيجر با داشتن يک صفحه نمايشگر کوچک اعداد ارسال شده توسط مرکز پيام (Paging Terminal) را برروي صفحه نمايش نشان مي دهد.
3- پيجر صوتي(Voice Pager)
اين نوع پيجر با داشتن امکان دريافت و پخش صدا در بعضي از موارد خاص کاربرد داردکه توسط اپراتور پيام صوتي به مشترک ارسال مي گردد. نوع پيشرفته آن نيز امکان دريافت و ضبط صدا را دارد که بدلخواه مشترک در موقع مناسب مي تواند به پيامهاي رسيده گوش دهد. اين نوغ پيجر جاي خود را به تکنولوژي ديجيتالي واگذار کرده که پيجر عددي است.
4- پيجر حروفي – عددي (Alphanumeric)
متداولترين گيرنده پيجر حروفي و عددي است و نسل جديدي از استانداردهاي پيام رساني مانند پروتکل POGSAG مي باشد که علاوه بر نمايش اعداد قادر به ارسال حروف بصورت رمز و گشايش و تماس آنها بصورت حرف مي باشد و به دو صورت اپراتوري و مستقيم مي توان روي اين نوع پيجرها پيام ارسال نمود که امکان پيام رساني سريعتر، ظريف و قابليت اطمينان بيشتري را به دارنده آن مي دهد.
5- پيجر دو طرفه(Tow – Way Pager)
اصولا پيجر گيرنده يک طرفه است. معهذا بمنظور تنوع بخشيدن و ايجاد جذابيت بيشتر اخيرا گيرنده هايي ساخته شده است که پس از دريافت پيام گيرنده پيامي براي فرستنده ارسال مي کندکه با ارسال اين سيگنال يا پيام، گيرنده دريافت پيام را تائيد مي کند.
طراحي اين سيستم بسيار پيچيده و داراي هزينه بسيار بالاست.
ساختار اصلي شبکه راديويي پيجر
اصولا طراحي شبکه هاي راديويي به عوامل زيادي بستگي داشته و ميتوان گفت عواما چون: پيش بيني ميزان ترافيک مشترکين، درجه سروسي دهي ، تعداد مدارات ارتباطي به شبکه، فرهنگ مکالمه تلفني مشترکين ، تراکم جمعيتي مشترکين، وسعت منطقه، ساختار و جغرافياي محيطي منطقه تحت پوشش، ميزان مکالمات در ساعات پر ترافيک، احتمال دريافت مکاني و زماني، آرايش ايستگاهها از نظر موقعيت مکاني، توان انتشار امواج، رفع مشکلات تداخل فرکانسي،تعداد و نوع استفاده از حاملهاي گوناگون فرکانس، محدوديت در گسترش محدوده پوشش راديويي، ميزان مطلوب نسبت signal به noise، ظرفيت اوليه شبکه در مرحله راه اندازي ،گسترش ظرفيت سيستم در ارتباط با افزايش تعداد مشترکين شبکه، رشد جمعيت منطقه از نظر شهري و روستايي، توزيع تلفن در شبکه تلفن ثابت، ميزان تقاضاي امور تجاري،صنعتي، سياحتي و مسافرتي و غيره... نقش تعيين کننده اي در طراحي اصولي شبکه را دارا ميباشد.
بخش اول
بطور کلي اجزاء ساختاري يک شبکه پيجر يک طرفه راديو ديجيتال بدون در نظر داشتن نوع پروتکل آن و اينکه از نوع برون ايستگاهي Off Site (براي استفاده در منطقه وسيع و يا سراسري ) و يااز نوع درون ايستگاهي On site ( براي استفاده در محوطه هاي بيمارستاني، کارخانجات و غيره ) باشد را ميتوان به شرح ذيل دسته بندي کرد:
1- ترمينال پيجينگ
عبارتست از يک يا چند ترمينال راديويي پيجويي با واسطه هاي ورودي جهت دريافت پيامهاي فراخوني خواهان مشترکين از شبکه هاي PSTN و PSPDN و غيره، اعمال مديريت لازم بر روي آنها از نظر امور مشترکين و نهايتا انتقال پيامهاي اوليه به طبقه بعدي واحد پردازنده سيستم.
2- پردازنده سيستم
پردازنده سيستم طبقه بعدي بوده که نقش يک سويچ را نيز ايفا مي کند. يعني در اين مرحله پيامهاي پيجويي اوليه و دريافتي از ترمينال (ها) راديويي را با اعمال مديريت لازم و بر حسب پروتکل تعريف شده مثلا POCSAG در قالي اطلاعات اصلي (پيجويي) و فرعي (کنترلي) يه طبقه بندي يعني واحد کنترل کننده منطقه اي بصورت درجا و با از طريق بستر انتقال ارسال ميشود.
3- کنترل کننده منطقه اي
ضمن تقسيم پيامهاي کد شده (اصلي و فرعي) نقش کنترل فرستنده ها را با مديريتي از پيش تعريف شده ايفا مي کند.
واحد (هاي) کنترل کننده منطقه اي مي تواند بصورت درجا و در کنار واحد پردازنده سيستم، نصب و يا از طريق بستر انتقال مناسب در فاصله دورتري و يا در منطقه ديگري مستقر شود.
4- ايستگاه راديويي
شامل يک يا چند دستگاه فرستنده ثابت يک يا چند کاناله بوده که پيامهاي واصله خواهان مشترکين را براي پيجر مشترک مربوطه در سطح منطقه تعريف شده و تحت پوشش شبکه و از طريق آنتن ايستگاه ارسال مي کند.معمولا اين واحد به يک سيستم گيرنده همزمان کننده نيز تجهيز مي شود.
5- بستر انتقال
اين واحد در بين واحدهاي کنترل کننده منطقه اي و ايستگاه راديويي و يا بعظا بين واحد کنترل کننده منطقه اي و واحد پردازنده سيستم قرار دارد و حامل پيامهاي پيجويي کد شده و تقسيم شده براي مناطق از قبل تعريف شده مي باشد.
6- نحوه به کارگيري فرستنده ها
در ارسال پيامها، بطور کلي فرستنده هاي يک سيستم پيجو مي تواند پيامهاي پيجويي مشترکين را بصورت همزمان SIMULCASTING و يا بصورت تک تک و يا غير همزمان ارسال کند.
شبکه هاي پيجر به دو صورت مورد استفاده قرار مي گيرند:
الف - شبکه هاي عمومي(Public Network)
ب - شبکه هاي اختصاصي (Private Network)
الف - شبکه هاي راديويي پيجر عمومي
اصطلاحا در سيستمهاي پيجر،شبکه پيجر عمومي به شبکه هايي اطلاق مي شود که در يک شهر، براي سرويس دهي به مشترکين عمومي و براي تعداد بيش از هزار نفر راه اندازي گردد.
در اينحالت هر شهري بطور مستقل مشترکين خود را سرويس دهي نموده و همچنين در حالتهاي خاص مي تواند با بهره گيري از شبکه سراسري پيجر، مشترکين شهرهاي ديگر را ورد پوشش قرار دهد.
از مشخصات اصلي شبکه پيجر عمومي ميتوان به موارد زير اشاره کرد:
1- طراحي متناسب با عوارض طبيعي و جغرافيايي شهر مورد نظر، بطوريکه پوشش امواج راديويي در حد مطلوب بوده و پيام با بهترين کيفيت دريافت گردد.
2- طراحي متناسب با تعداد کاربران شبکه به دو صورت مستقيم و غير مستقيم حد اقل 8 تا 16 خط تلفن در مدار ورودي در نظر گرفته مي شود. در روش غير مستقيم تعدادي خطوط تلفن از نوعEnd to End, DID مورد نياز خواهد بود.
اساس سيستم ارتباط يک طرفه پيجر:
مشترک مي تواند در تمام مدت غيبت خود در خواست نمايد تا به محض تماس وي پيامهاي دريافت شده را به اطلاع وي برسانند.
بازخواني پيامها : در صورتيکه مشترکي پيامي را به صورت کامل دريافت ننمايد در اينصورت با تماس تلفني با مراکز پيام پيجر، در خواست بازخواني آن پيام را بکند.سيستم پيجينگ به طور خودکار سابقه چند پيام آخر را جهت بازخواني ذخيره مي کند.
پيام عمومي روزانه:
پيامهايي از قبيل يش بيني وضع هوا، اخبار عمومي، اخبار ورزشي و قيمت ارز و شبکه پيام عمومي محسوب شده و مرکز پيام پيجر همه روزه در ساعات معين آنها را باطلاع مشترکين مي رساند.
امنيت پيام:
مشترک جهت ايجاد امنيت در بازخواني پيامهاي خود،مي تواند اسم رمزي را تعيين و به مراکز اعلام نمايد.بدين ترتيب اگر کسي در خواست بازخواني پيامهاي مشترک مزبور را بکند بايد اسم رمز را اعلام نمايد، در صورت مطابقت، اپراتور اقدام به بازخواني خواهد نمود.
ب - شبکه هاي راديويي پيجر اختصاصي :
با قابليت شبکه عمومي براسي تعداد کاربر و مکان محدود طراحي و مورد استفاده قرار مي گيرد.
بخش دوم
سرويسهاي شبکه پيجو اصولا به توجه به وضعيت زيربنايي ارتباطي شبکه هاي PSTN PSPN ، PLMN ، ISDN کشورها داير و يا بعضا تکميل و قابل ارائه به مشترکين مي شود.
مزاياي داشتن پيجر
1- داشتن پيجر به شما آزادي حرکت مي دهد. کافيست به مردم بگوييد « اگر با من کاري داريد کافيست با پيجر من تماس بگيريد»
2- کساني که براي شما مهم هستند مي توانند در هر زمان به شما دسترسي پيدا نمايند. پيجر وسيله اي است مطمئن – فوري و اختصاصي
3- اگر بنا به مناسبت شغلي ولو براي مدت کوتاهي بايد در حال حرکت و دور از محل کارتان باشيد، داشتن پيجر به شما اين امکان را مي دهد که هميشه در دسترس باشيد.
4- داشتن پيجر به شما استفاده مادي نيز مي رساند. هميشه در دسترس بودن يعني ارائه سرويس خوب به مشتريها و سرويس خوب به مشتريها يعني در آمد بيشتر.
5- هميشه مشتريها نيستند که نياز به تماس با شما را دارند.با داشتن پيجر افراد خانواده – فرزندان و دوستان شما نيز مي توانند به راحتي با شما تماس بگيرند.
6- از طرف ديگر داشتن پيجر توسط هر يک از اعضاي خانواده، به شما اين امکان را مي دهد هر وقت که بخواهيد با همسر و فرزندان خود تماس داشته باشيد.
7- هميشه در دسترس بودن به نوعي حرفه اي بودن و کارايي و قابليت اطمينان محسوب مي شود. پيجر هميشه همه اين امتيازات را براي شما فراهم مي آورد.
8- پيجرباعث صرفه جويي در وقت و پول نيز هست. در شهرهاي پر جمعيت امروزي داشتن پيجر بهترين راه صرفه جويي در وقت و پول است.
قابليتها:
دريافت پيامها اختصاصي (MMS) در کوتاهترين زمان دريافت اطلاعات(IMS) دريافت اخبار عمومي (PMS): اجتماعي – ورزشي و هواشناسي دريافت اخبار اقتصادي (EMS): نرخ ارز و سکه امکان ذخيره کردن و بازخواني پيامها ياد آوري کارهاي ضروري روزانه مثل قرار ملاقات و مصرف دارو دفترچه يادداشت دفترچه تلفن اوقات شرعي ساعت و تقويم بدون نياز به خاموش کردن
منبع: بيسيم