در فيلم ها و داستان هاي علمي - تخيلي هميشه سفر از زمين به دور دست ترين ستاره ها به آساني انجام مي شود، در حالي که براي رسيدن به نزديک ترين ستاره پس از خورشيد، با فضا پيماهاي امروزي، بايد حدود 50 هزار سال در راه باشيم! اگر گمان مي کنيد که حوصله ي چنين سفر طولاني اي را نداريد، مي توانيد با دوربين کوچک خود به نزديک ترين ستاره هاي آسمان نگاهي ژرف بيندازيد!

آلفا - قنطورس
 

نزديک ترين ستاره به منظومه شمسي ستاره اي است که در آسمان بيشتر مناطق ايران ديده نمي شود: آلفا - قنطورس با رجل قنطورس از قدر ظاهري صفر در عرض هاي جغرافيايي پايين تر از 29 درجه ي شمالي، سر از افق بيرون مي آورد که در اين صورت براي رصد اين جرم بايد به جنوبي ترين مناطق ايران سفر کرد. جايي که در تابستان اين ستاره حداکثر چند درجه از لب افق جنوبي جدا مي شود. آلفا - قنطورس با ابزار رصدي به دو ستاره ي جدا از هم تفکيک مي شود، همدم پر نورتر آلفا - قنطورس A و همدم ديگر که از قدر 1 ديده مي شود آلفا - قنطورس B نام دارد. اين دو ستاره که در ظاهر شبيه ستاره هاي دوتايي ديگر هستند، قدري با بقيه تفاوت دارند.
از سال ها پيش منجمان با رصد ستاره ها در بازه هاي زماني طولاني، پي به حرکت ستارگان در زمينه ي آسمان برده بودند. ستاره ها نيز مانند خورشيد و ماه از شرق طلوع مي کنند و در غرب به زير افق فرو مي روند. اما حرکت ديگري نيز در بين ستارگان صورت مي گيرد که اين حرکت به سبب اين که بسيار کوچک است، با چشم برهنه و بدون اندازه گيري هاي دقيق قابل تشخيص نيست. در اين نوع حرکت، ستاره ها در زمينه ي آسمان نسبت به ستارگان ديگر جابه جا مي شوند. اين جابه جايي ها به سبب حرکت واقعي ستاره ها در کهکشان رخ مي دهند. اين نوع حرکت را حرکت خاص مي نامند. هر چه فاصله ي ستاره کم تر باشد، حرکت خاص آن بهتر ديده مي شود. منجمان با بررسي داده هاي رصدي گذشته پي به وجود اين حرکت در شماري از ستاره ها برده بودند. يکي از بارزترين حرکت هاي خاص مربوط به ستاره ي آلفا-قنطورس است. دو همدم A و B اين ستاره، در هر قرن حدود 6/1 دقيقه ي قوس يا 61/3 دقيقه ي قوس در هر هزاره در زمينه ي ستارگان آسمان جابه جا مي شوند که به ترتيب در حدود يک پنجم و 2 برابر اندازه ي قطر ماه در آسمان است!
فاصله ي اين مجموعه ي دوتايي از ما 4/37 سال نوري است که در مقياس کيهاني بسيار اندک است. ستاره ي پرنورتر اين مجموعه، گوي درخشان زرد - سفيدي است که 10 درصد بيشتر از خورشيد جرم دارد و شعاع آن 23 درصد بزرگ تر از شعاع خورشيد است. همدم کم نورتر نيز ستاره اي است از رده ي طيفي K به رنگ نارنجي - زرد که 90 درصد جرم خورشيد را دارد و شعاعش 14 درصد کوچک تر از خورشيد است. اين دو در آسمان بين 2 تا 22 ثانيه ي قوس از هم فاصله دارند، که اين فاصله در واقعيت بين 1/67 تا 5/3 ميليارد کيلومتر است. گردش کامل اين دو ستاره به دور مرکز جرم مشترکشان 79/91 سال طول مي کشد.
در سال 1915 ميلادي، رصدهاي رابرت اينس ستاره شناس روي ستاره ي سرخي در 2/2 درجه اي جنوب غربي آلفا - قنطورس متمرکز شد. اين ستاره ي کم نور که در واقع کوتوله ي سرخي از قدر 11 بود، حرکت خاصي برابر با آلفا - قنطورس داشت. با رصدهاي بيشتر و اندازه گيري هاي دقيق تر مشخص شد که اين ستاره ي کم نور، در فاصله ي 4/2 سال نوري از ما قرار دارد و چون با دو ستاره ي آلفا - قنطورس روابط گرانشي دارد، در واقع عضو سوم آن منظومه است. نام آن را آلفا - قنطورس C يا پروکسيما گذاشتند که در زبان لاتين به معني «نزديک ترين» است.
با کشف اين منظومه ي ستاره اي در نزديکي منظومه ي شمسي، احتمال وجود سياراتي نيز مطرح شد. رصدهاي بسياري براي يافتن غول هاي گازي يا کوتوله هاي قهوه اي در اطراف ستاره هاي اين مجموعه صورت گرفته است ولي هيچ کدام تا به امروز نتيجه اي نداشته اند. اما شبيه سازي هاي رايانه اي، احتمال وجود سياره اي را در فاصله ي 1/1 واحد نجومي از ستاره ي آلفا- قنطورس B ممکن مي داند.
اين منظومه در آثار ادبيات علمي - تخيلي و همچنين در دنياي واقعي همواره هدفي براي سفرهاي ميان ستاره اي است. آسمان شب در سياره اي که در نزديکي دو ستاره ي پر نورتر است تفاوت چنداني با آسمان ما ندارد: همه ي صورت هاي فلکي به همان شکل هميشگي ديده مي شوند، فقط برخي ستاره هاي نزديک جابه جايي هاي اندکي را نشان مي دهند. مثلاً شباهنگ ديگر در صورت فلکي کلب اکبر ديده نمي شود، بلکه در 2 درجه اي غرب ستاره ي يدالجوزا در شکارچي مي درخشد که در کنار هم، دوتايي بسيار زيبايي را تشکيل مي دهند! يا ستاره ي پروکسيما همچون مشعل سرخي ديده مي شود که حرکتش طي چندين دهه در آسمان مشخص است. اگر از همان جا صورت فلکي ذات الکرسي را نگاه کنيد، ديگر شکل مشخص W يا M را نخواهيد ديد، بلکه به شکل زيگزاگي /// ديده مي شود، که ستاره ي اضافه شده به آن خورشيد ماست که از قدر ظاهري 0/5 در نزديکي ستاره ي قدر چهارم اپسيلون - ذات الکرسي ديده مي شود!
نام ستاره ي پروکسيما در فهرست هاي مربوط به ستاره هاي متغير نيز ديده مي شود. اين جرم به متغيرهاي گونه ي UV - قيطس تعلق دارد، که ستارگان کوتوله اي هستند که نورشان به سبب انفجارهايي در سطح ستاره افزايش مي يابد. به همين سبب، اين ستاره هدف مناسبي براي منجمان آماتور براي ثبت انفجارهاست. اين انفجارها و روانه شدن ذرات باردار، امکان وجود هرگونه حيات را در سياره ي احتمالي پيرامون پروکسيما از بين مي برد. کمربند حيات براي اين ستاره که فقط يک هشتم خورشيد جرم دارد، در فاصله ي 0/023 تا 0/054 واحد نجومي قرار دارد و اگر سياره اي در اين فاصله قرار داشته باشد، بايد در مداري 3/6 تا 14 روزه به دور ستاره بگردد. در اين صورت گرفتار قفل کِشَندي مي شود و در نتيجه ستاره در آسمان سياره خيلي کم جابه جا خواهد شد. در آسمان اين سياره ي فرضي، دو ستاره ي آلفا - قنطورس A و B همچون دو الماس درخشان از قدرهاي 6/5- و 5/2- ديده مي شوند.

ستاره ي بارنارد
 

دومين ستاره ي نزديک به منظومه شمسي و معروف ترين ستاره ي صورت فلکي مارافساي است. با چشم برهنه ديده نمي شود و براي ديدنش بايد دست کم از تلسکوپي متوسط استفاده کرد. اين ستاره کوتوله اي سرخ از قدر 9/5 است و در فاصله ي 6 سال نوري از ما قرار دارد.
در سال 1916 ميلدي ادوارد امرسن بارنارد ميزان حرکت خاص سالانه ي اين ستاره را 10/3 ثانيه ي قوس به دست آورد که بيشترين ميزان حرکت خاص ستاره هاست و طي 180 سال، مسافتي به اندازه ي قطر ماه را در آسمان مي پيمايد! به همين سبب نام ديگر اين کوتوله ي سرخ، ستاره ي فراري بارنارد است. اين حرکت را مي توان با رصدهاي آماتوري نيز طي چندين سال متوجه شد که البته تلاش بسياري مي طلبد. براي رصد، اگر از ستاره ي بتا - مارافساي حدود 3 درجه به غروب برويد، ستاره ي بارنارد را با رنگ قرمزش در کنار ستاره ي 66- مارافساي به خوبي خواهيد شناخت.
در سال 1960/1339 پيتردوکامپ در مورد حضور دو سياره ي غول گازي در اطراف اين ستاره فرضياتي مطرح کرد که بر اين اساس اين دو با 1/1 و 0/8 جرم مشتري به دورش مي گردند، ولي اين ادعا هيچ وقت اثبات نشد.
ستاره ي بارنارد با نام (V 2500) نيز شناخته مي شود و اين به علت انفجار معروف آن در سال 1998/1377 است. بارنارد با سن 7 تا 12 ميليارد سال پيرتر از خورشيد است و هر 130 روز زميني يک بار به دور خود مي چرخد. ستاره ي بارنارد، با داشتن 17 درصد جرم خورشيد و 15 تا 20 درصد شعاع خورشيد، با سرعت بسياري به سوي خورشيد در حرکت است. نزديک ترين فاصله ي اين دو در سال 1700 ميلادي خواهد بود که در آن زمان بارنارد در فاصله ي 3/8 سال نوري از خورشيد از قدر 8/5 ديده خواهد شد.
اين ستاره به سبب نزديکي به منظومه ي شمسي هدف پروژه اي به نام دائدالوس، طرحي براي سفر بدون سرنشين و سريع به منظومه هاي ستاره اي ديگر، بود. همچنين امروزه اصلي ترين هدف در پروژه هاي يافتن سيارات شبيه زمين است.
اگر مي توانستيد ستاره ي بارنارد را جاي خورشيد بگذاريد، آن گاه اين کوتوله ي سرخ فقط 100 برابر درخشان تر از ماه کامل ديده مي شد، يا شايد شبيه خورشيدي که از فاصله ي 80 واحد نجومي ديده مي شود! اگر روي يکي از سياره هاي احتمالي ستاره ي بارنارد باشيد، مي توانيد خورشيد را از قدر 1 در صورت فلکي تک شاخ ببينيد.

CN - اسد
 

يکي از مرموزترين ستاره هاي نزديک به منظومه ي شمسي، کوتوله ي سرخي است که در فاصله ي 7/7 سال نوري از ما در صورت فلکي اسد و روي خط دايره البروج قرار دارد و از قدر 11/5 مي درخشد. ستاره ي متغير CN- اسد يا ولف 359 از گونه ي متغيرهاي UV- قيطس است. تلسکوپ فضايي هابل در يکي از رصدهاي مربوط به اين ستاره در يک بازه ي 2 ساعته 32 (؟) موفق به ثبت يک انفجار شد! نام اين ستاره از نام مکس ولف، ستاره شناسي که در سال 1917 ميلادي نخستين بار حرکت خاص اين جرم را اندازه گيري کرد، گرفته شده است.
اين ستاره همچنين يکي از کم نورترين ستاره هاي شناخته شده است. اگر اين ستاره جانشين خورشيد مي شد براي ديدن گوي کامل ستاره بايد از تلسکوپ استفاده مي کرديد و نور آن فقط برابر نور ماه کامل مي شد!
براي ديدن اين ستاره بايد از قلب الاسد خطي به رو- اسد بکشيد و همين مقدار ادامه دهيد تا اين همسايه ي منظومه ي شمسي را ببينيد.

لالاند 21185
 

چهارمين ستاره ي نزديک به منظومه ي شمسي، در ميل شمالي تري در آسمان و در صورت فلکي دب اکبر قرار دارد؛ ستاره ي لالاند 21185 کوتوله ي سرخي است با 46 درصد جرم خورشيد که از قدر حدود 7 مي درخشد و در فاصله ي 8/3 سال نوري از زمين قرار دارد. حرکت خاص اين ستاره 5 ثانيه ي قوس در سال اندازه گيري شده است. حضور سياراتي در اطراف اين ستاره احتمال داده مي شد که با رصدهاي بيشتر اين احتمال رد شد. لالاند 21185 با دوربين دو چشمي يا تلسکوپي کوچک در 4 درجه اي شمال شرقي ستاره ي نو- دب اکبر از قدر 7/5 ديده مي شود.

شباهنگ
 

ستاره ي همسايه ي بعدي لقب معروف ترين و زيباترين ستاره ي آسمان را نيز دارد. شباهنگ درخشان ترين ستاره ي آسمان شب زمين در فصل زمستان به زيبايي پس از غروب خورشيد ديده مي شود. اين ستاره از قدر 1/4- به غير از عرض هاي جغرافيايي بالاتر از 73 درجه ي شمالي در همه ي مناطق زمين ديده مي شود و روشنايي آن به حدّي است که برخي رصدگران گزارش رصد اين ستاره طي روز را نيز داده اند. علت روشنايي زياد اين ستاره علاوه بر فاصله ي نزديک 8/6 سال نوري اش، به ماهيت خود ستاره نيز مربوط است که جزو ستاره هاي جوان به شمار مي رود و با داشتن دو برابر جرم خورشيد نورانيت واقعي اش حدود 25 برابر خورشيد است. اگر جاي شباهنگ با خورشيد عوض مي شد مقدار نوري که هر روز دريافت مي کرديم 20 برابر مقدار کنوني مي شد! البته اين ستاره در بررسي روشنايي مطلق به پاي ستاره هايي چون سهيل و رجل الجبار نمي رسد. شباهنگ با چشم برهنه و بيشتر ابزارهاي آماتوري به صورت تک ستاره اي به رنگ سفيد- آبي ديده مي شود، در حالي که در واقعيت شامل ستاره ي اصلي يا شباهنگ A و کوتوله ي سفيد کم نورتري به نام شباهنگ B است که در فاصله ي 20 واحد نجومي از يکديگر قرار دارند. کوتوله ي سفيدمدار 49/9 ساله ي خود را در حالي طي مي کند که حداکثر 11 ثانيه ي قوس از ستاره ي اصلي جدا مي شود. اين حالت بهترين زمان براي رصد اين ستاره ي کم نور است.
فردريک بسل در سال 1844 ميلادي به احتمال وجود همدمي در نزديکي ستاره ي شباهنگ A پي برد و نزديک به دو دهه بعد يک تلسکوپ ساز آمريکايي به نام کلارک همدم کم نورتر را رصد کرد و نام توله سگ را براي اين کوتوله ي سفيد انتخاب کرد.
رصدهاي انجام گرفته با تلسکوپ هاي امروزي، از جمله تلسکوپ فضايي هابل، قطر اين کوتوله ي سفيد را حدود 12000 کيلومتر تعيين کرده اند که هم اندازه ي زمين است ولي با جرم بيشتر از 98 درصدجرم خورشيد که تفاوتش را با يک سياره نشان مي دهد.
بر طبق محاسبات، فضاپيماي ويجر 2 طي مسير خود حدود 296 هزار سال ديگر از فاصله ي 4/3 سال نوري اين ستاره عبور خواهد کرد!

UV- قيطس
 

سر گروه اين نوع از ستاره هاي متغير و ستاره اي است دوتايي که براي رصد با ابزارهاي بزرگ پيشنهاد مي شود و کم نورتر از قدر 12 است. نکته ي جالب در مورد اين ستاره خاصيت شديد انفجاري همدم B اين منظومه است. در سال 1952/1331 در اثر انفجاري بر سطح اين ستاره نور آن يکباره طي فقط 20 ثانيه 75 بار بيشتر شد که رويدادي بسيار نادر است. دو همدم A و B در اين منظومه هر 26/5 سال يک بار به دور يکديگر مي گردند.

1216V و HH- آندرومدا
 

دو ستاره ي متغير ديگردر همسايگي ما که هر دو کوتوله ي هاي سرخ و کم نوري هستند و در هر انفجار 3 تا 4 قدر پرنورتر مي شود. فاصله شان از منظومه ي شمسي به ترتيب 9/6 و 10/3 سال نوري است. واقعيت جالب در مورد HH- آندرومدا حرکت ويجر 2 در فضا به سوي اين ستاره است.

اپسيلون - نهر
 

در فاصله ي 10/5 سال نوري در امتداد صورت فلکي نهر نزديک ترين ستاره ي اين صورت فلکي قرار دارد، ستاره ي اپسيلون - نهر درست در ميانه ي نهر از قدر 3/7 ديده مي شود. اين ستاره در چند سال اخير هدف پژوهش بسياري از ستاره شناسان به سبب وجود سيارات فراخورشيدي و صفات عظيم غباري در اطرافش بوده است. اپسيلون - نهر با سنّ کمتر از يک ميليارد سال داراي فعاليت مغناطيسي شديدي است و بادهاي ستاره اي 30 برابر قوي تر از خورشيد را روانه ي منظومه اش مي کند. همچنين حرکت وضعي اين ستاره نيز جالب توجه است و با داشتن حرکت وضعي سريع 11/1 روزه ما را به ياد سياره ي مشتري مي اندازد اما با داشتن 85 درصد جرم و 84 درصد شعاع خورشيد تفاوت خود را آشکار مي کند.
اپسيلون - نهر هم اکنون در حال دور شدن از ماست و کمترين فاصله ي خورشيد از اين ستاره 105 هزار سال پيش بوده که در حدود 7 سال نوري برآورده شده است. به علت شباهتي که اپسيلون - نهر به خورشيد دارد در سال 1960/1339 جست و جويي 200 ساعته در قالب پروژه ي از ما به سرپرستي دکتر فرانک دريک با استفاده از تلسکوپ راديويي گرين بنک در محدوده ي اين ستاره و ستاره ي تاو- قيطس انجام شد تا شايد علائم احتمالي از جانب موجودات هوشمند فرا زميني دريافت شوند که البته نتيجه اي در بر نداشت. همچنين در سال 1995/1374 اپسيلون - نهر به همراه 800 ستاره يديگر براي جست و جوي پيام هايي از موجودات هوشمند فرا زميني در قالب پروژه ي فونيکس بررسي شد.
اين ستاره تا سال ها هدف جست وجو گران سيارات نيز بوده است، ولي به علت فعاليت شديد مغناطيسي ستاره و ايجاد نويز نتيجه اي حاصل نمي شد. تا اينکه در سال 2000/1379 اپسيلون - نهر b با دوره ي تناوب 6/8 تا 7/2 سال و با جرم 0/6 تا 1/60 جرم مشتري در فاصله ي 3/38 تا 3/50 واحد نجومي ستاره ي اصلي شناسايي شد که نزديک ترين سياره ي فراخورشيدي به زمين محسوب مي شود.
در بررسي هاي اخير با تلسکوپ فضايي اسپيترز و ماکسول مشخص شده است که اين منظومه داراي دو کمربند عظيم شامل ذرات سنگي و سيارکي است که يکي در فاصله ي 3 واحد نجومي و ديگري در فاصله ي حدود 20 واحد نجومي از ستاره قرار دارند. اپسيلون - نهر همچنين شامل کمربندي عظيم و وسيع شبيه کمربند کويي پر با تراکم بالايي از مواديخي است.
در اين منظومه سياره ي احتمالي ديگري نيز با دوره ي تناوب 280 سال و جرم کم کشف شده است که در فاصله ي 40 واحد نجومي از ستاره قرار دارد و با نام اپسيلون - نهر c شناخته مي شود. حضور چنين جرمي در اين فاصله ممکن است باعث هجوم اجرام کمربند بيروني به مناطق دروني منظومه و ايجاد بمباران هاي سنگين براي سيارات احتمالي شود؛ شبيه به وضعيتي که زمين در 600 ميليون سال اول پس از تشکيل شدنش با آن مواجه بود.

شعراي شامي
 

شعراي شامي يا آلفا - کلب اصغر يکي از ستاره هاي بارز آسمان زمستان است که از قدر 0/3 مي درخشد و يکي از ستاره هاي نزديک به شمار مي رود. اين ستاره در فاصله ي 11/4 سال نوري از زمين قرار دارد و همچنين همسايه ي جنوبي اش، شباهنگ (شعراي يماني)، منظومه اي دوتايي شامل يک ستاره ي رشته ي اصلي و يک کوتوله ي سفيد است که فاصله شان از يکديگر کمتر از فاصله ي بين خورشيد و اورانوس در منظومه ي شمسي است.

61- دجاجه
 

ستاره ي جالب ديگر و همسايه ي منظومه ي شمسي 61- دجاجه است. اين منظومه ي ستاره اي شامل دو ستاره از رده ي طيفي K با فاصله ي ميانگين 84 واحد نجومي از يکديگر است. 61- دجاجه به دو ستاره از قدر 5/2 و 6 تفکيک مي شود که در فاصله ي 11/4 سال نوري از ما قرار دارند. جوزپه پياتزي نخستين بار حرکت خاص ي زياد اين ستاره را در سال 1804 ميلادي اندازه گيري کرد که به علت جابه جايي زياد به ستاره ي پرنده ي پياتزي مشهور شد. به علت حرکت خاص ي زياد 61- دجاجه، نخستين سنجش اختلاف منظر و فاصله يابي کيهاني روي اين ستاره صورت گرفت که فردريک ويلهلم بسل در سال 1838 ميلادي فاصله ي 10/4 سال نوري را برايش به دست آورد که به مقدار واقعي 11/4 سال نوري نزديک بود. همچنين احتمال حضور جرمي به اندازه ي 8 برابر جرم مشتري در اين منظومه نيز مطرح شد که بعدها با رصدهاي بيشتر رد شد. براي رصد اين ستاره بايد 8 درجه از ستاره ي ردف به سمت شرق بياييد تا اين ستاره را در کنار ستاره هاي سيگما و تاو- دجاجه بيابيد.

تاو- قيطس
 

دورترين ستاره در اين نوشتار، ستاره ي تاو- قيطس است که در فاصله ي 11/9 سال نوري از ما از قدر 3/4 ديده مي شود. اين ستاره نيز يکي ازستاره هاي شبيه به خورشيد است که جزو ستاره هاي پايدار محسوب مي شود ولي درخشندگي آن فقط 55 درصد خورشيد است. به همين علت هدف مناسبي براي داستان هاي علمي - تخيلي بوده است.
در سال 2004/1383 گروهي از دانشمندان بريتانيايي ميزان غبار در اين منظومه را 10 برابر ميزان آن در منظومه ي شمسي به دست آوردند که تا فاصله ي 55 واحد نجومي از ستاره گسترده شده است. با وجود اين ميزان غبار، اقمار و سيارات احتمالي از حملات اجرام پراکنده در فضا در امان نخواهند بود که اين موضوع احتمال وجود حيات را در اين منظومه کمرنگ تر مي کند. منظومه ي تاو - قيطس قرار است طي پروژه ي رصدهاي راديويي آرايه ي تلسکوپي آلن و همچنين سامانه ي جست و جوگر سيارات زمين مانند به طور کامل بررسي شود.
جدول مشخصات نزديک ترين ستاره ها به منظومه ي شمسي

 

نام ستاره	قدر ظاهري	صورت فلکي	فاصله (سال نوري)	مِيل	بُعد
پروکسيما – قنطورس	09/11	قنطورس	24/4
آلفا – قنطورس A	01/0	قنطورس	36/4
آلفا – قنطورس B	34/1	قنطورس	36/4
ستاره ي بارنارد	53/9	مارافساي	96/5
-CN اسد	44/13	اسد	78/7
لالاند 21185	47/7	دب اکبر	29/8
شباهنگ A	43/1-	کلب اکبر	58/8
شباهنگ B	44/8	کلب اکبر	58/8
-UVقيطس A	54/12	قيطس	72/8
-UV قيطس B	99/12	قيطس	72/8
V1216	43/10	قوس	68/9
-HH آندرومدا	29/12	آندرومدا	32/10
اپسيلون- نهر	73/3	نهر	52/10
لاکاپيل 9352	34/7	درنا	74/10
راس 128	13/11	سنبله	91/10
منظومه ي سه تايي –EZ دلو	13	دلو	26/11
شعراي شامي A	38/0	کلب اصغر	40/11
شعراي شامي B	70/10	کلب اصغر	40/11
61- دجاجه A	21/5	دجاجه	40/11
61- دجاجه B	03/6	دجاجه	40/11
اشترو 2398 A	90/8	اژدها	52/11
اشترو 2398 B	69/9	اژدها	52/11
منظومه ي سه تايي اپسيلون – هندي	69/4	هندي	82/11
تاو-قيطس	49/3	قيطس	88/11

منبع: نشريه نجوم، شماره 192.