مايكروسافت تغييرات گسترده اي را در ويندوز 7 نسبت به ويندوزهاي ماقبل آن به وجود آورده است؛يكي از تغييرات قابل توجه، شكل جديد و كاملاً متفاوت Task Manager است. Task Manager حالا سگ نگهبان كل كامپيوتر شده است، و صرفاً به تكاليف نگهداري ديسك سخت نمي پردازد. همه چيزهايي را زير نظر مي گيرد كه در داخل ميزكار( Desktop) رخ مي دهد، و روي فعاليت شبكه،‌ و همه برنامه هايي كه در زير سطح ويندوز اجرا مي شود نيز نظارت دارد.

آرايشي كاملاً تازه
 

در نگارش هاي قديمي ويندوز، كاربران زماني Task Manager را با زدن تركيب كليدي CTRL-ALT-DELETE فراخواني مي كردند كه اشكالي به وجود مي آمد_ مثلاً هنگامي كه برنامه اي اجراي خود را متوقف مي كرد.
زدن همزمان اين سه كليد يك پنجره را به نمايش در مي آورد كه به كاربر امكان مي داد كه اجراي يك برنامه مسئله دار( Not Responding) را متوقف كند، يا اصلاً كامپيوتر را از اول راه اندازي كند.Task Manager در ويندوز 7 نيز اين نقش را بازي مي كند. خوشبختانه، به دليل پايداري خوب اين سيستم عامل،‌ احتمالاً هرگز نيازي به زدن كليد سخت افزاري reset( باز نشان) نخواهيد داشت. زدن تركيب كليدي CTRL-ALT-DELETE در ويندوز 7 Task Manager را مستقيماً بار نمي كند، بلكه صفحه اي حاوي چند گزينه مختلف را به نمايش در مي آورد كه يكي از آنها گزينه Start Task Manager است. انتخاب گزينه Start Task Manager، برنامه Task Manager را به اجرا در مي آورد. در گوشه پايين - راست اين صفحه آيكن گزينه هاي Shut Down جاي دارد.

نكته مهم 1:
 

تركيب كليدي CTRL-ALT-DELETE در ويندوز 7 مستقيماً Task Manager را به اجرا در نمي آورد،‌ در مقابل، زدن اين تركيب كليدي صفحه اي حاوي گزينه هاي زير را باز مي كند:
Lock This Computer
Switch User
Log Off
Change a Password
Start Task Manager

نكته مهم 2:
 

در ويندوز 7 زدن تركيب كليدي Ctrl+ Shift+ Esc، يا كليك- راست روي نوار تكليف ( Taskbar) و انتخاب گزينه Start Task Manager، مستقيماً برنامه Task Manager را به اجرا در مي آورد.
Task Manager كمك مي كند كه سيستم در حالت درست بماند. اگر برنامه اي از پاسخ در بماند،آن را مي توانيد از طريق Task Manager ببنديد، و كامپيوتر به ساير كارهاي خود طبق معمول ادامه خواهد داد، بدون بروز ضربه هاي جديد يا نياز به باز نشاني ( reset) سيستم. اما اگر در جستجوي عمليات خودكار سازي اجراي بعضي از برنامه ها باشيد كه نگارش هاي قبلي Task Manager فراهم مي ساختند، مجبوريد كه به Control Panel برويد، روي System And Security كليك كنيد، روي Administrative Tools، و بعد روي Scheduled Tasks كليك كنيد.

ورود.
 

براي دستيابي Task Manager، كليد تركيبي Ctlr+ Shift+ Esc را بزنيد، يا روي نوار تكليف ( Taskbar) كليك - راست كنيد و گزينه Start Task Manager را انتخاب كنيد. اين كار پنجره جديدي را باز خواهد كرد. اكثر گزينه هاي منوي اصلي براي همه صفحات Task Manager استاندارد است. بعضي از آنها، مانند منوي View، با انتخاب هر برگه ( Tab) تغيير مي كنند.
براي به هنگام سازي هريك از داده هاي Task Manager در هر موقعيتي، روي منوي View كليك كنيد و Refresh Now را انتخاب كنيد. براي تغيير دادن سرعت يا فركانسي كه داده هاي Task Manager در آن به طور خودكار به هنگام مي شوند، روي منوي View كليك كنيد، به Update Speed اشاره كنيد، و روي فرماني كه مايل هستيد كليك كنيد. سرعت به هنگام سازي Task Manager چهار تنظيم دارد: High( دو بار در ثانيه)، Normal( يك بار در هر دو ثانيه)، Low( يك بار در هر چهار ثانيه)، و Paused( به طور خودكار به هنگام نمي شود).

صفحه Applications
 

پنجره Task Manager در ويندوز 7 به شش برگه اصلي تقسيم مي شود.

ما به اين نتيجه رسيديم كه صفحه Applications مهم ترين بخش Task Manager براي اكثر كاربران خانگي ويندوز است. اين بخش از Task Manager به شما امكان مي دهد كه ببينيد در هر زمان كدام برنامه ها بر روي كامپيوتر شما در حال اجرا هستند و وضعيت برنامه ها چگونه است( Running است يا Not Responding).
يك امكان جديد Task Manager توانايي آن براي رفتن مستقيم از يك برنامه فعال به يك برنامه فعال ديگر است. براي رفتن به يك برنامه ديگر، روي برنامه اي كليك كنيد كه مي خواهيد جلوي صحنه بياوريد و بعد روي دكمه Switch To كليك كنيد.

Task Manager جديد همچنين به شما امكان مي دهد كه يك برنامه را با كليك كردن روي دكمه New Task و پيدا كردن برنامه اي كه مي خواهيد راه اندازي كنيد مستقيماً در Task Manager به اجرا در آوريد. اساساً، دكمه New Task روشي شبيه به فرمان Run در پوشه Accesories در منوي Start فراهم مي سازد.

سومين دكمه اي كه در پايين صفحه Applications خواهيد يافت دكمه End Task است. استفاده از اين دكمه به شما امكان مي دهد كه هر تكليف ( Task) مورد انتخاب خود را متوقف كنيد. با توجه به پايداري خوب ويندوز، Task Manager برنامه هاي مسئله دار را بسيار بهتر از نگارش هاي قبلي ويندوز خاتمه مي دهد. طراحي ويندوز 7 چنان است كه باعث شده است ضربه هاي پديدآورنده صفحه آبي مرگ(1) به گذشته تعلق داشته باشند، يا دست كم بسيار نامعمول شوند.
در برگه Applications، همچنين مي توانيد منوي Windows را دستيابي كنيد، كه به شما امكان مي دهد كه موارد Minimize، Maximize، Tile Vertically، Tile Horizontally، Bring to Front، يا Cascade را براي همه پنجره هاي برنامه هاي باز خود انتخاب كنيد. گزينه آخر در آن منو، Bring to Front، به شما اين امكان را مي دهد كه يك برنامه در حال اجرا را در صفحه Applications انتخاب كنيد و آن را جلوي همه پنجره هاي برنامه هاي باز ديگر بياوريد.

نوار وضعيت در پايين، تعداد Processهاي در حال اجرا بر روي كامپيوتر، در صد استفاده از CPU( CPU Usage)،‌و درصد استفاده از حافظه سيستم( Physical Memory) را نمايش مي دهد( براي اطلاعات بيشتر به بخش « كارايي» نگاه كنيد).

برگه Processes
 

برگه Processes در Task Manager در عمل به شما امكان مي دهد كه ببينيد پردازنده شما چه كاري انجام مي دهد. هر پراسس ( Process) بخشي از يك برنامه، و يك فايل قابل اجرا است. اين برگه اطلاعاتي درباره ميزان استفاده از سي پي يو(2) و حافظه،‌خطاهاي پيجينگ(3) ( وقتي رخ مي دهد كه برنامه داده هايي را درخواست مي كند كه در حافظه مجازي(4) موجود نيست)، فهرست اقدامات ( handle counts؛ فهرست كارهاي داخلي براي كامپيوتر)، و چند پارامتر ديگر را نمايش مي دهد.

براي مرتب كردن فهرست پراسس هايي كه در صفحه Processes هستند، كافي است روي عنوان ستون مورد نظر خود كليك كنيد. همچنين مي توانيد روش مرتب كردن يا سورت( sort) را با كليك كردن روي عنوان ستون براي بار دوم برعكس كنيد. افزون بر اين،‌براي اين كه مشخص كنيد كه مايليد كدام ستون ها نمايش داده شوند منوي View را در اين برگه مي توانيد به كار ببريد. عنوان ها را بسته به اطلاعاتي كه در جستجوي آنها هستيد انتخاب كنيد. براي مشخص كردن عنوان هاي ستون تكليف در صفحه Processes، روي منوي View و سپس Select Columns كليك كنيد. در پي آن، مربع هاي تيك زني كنار عباراتي را كه مي خواهيد به صورت عنوان هاي ستون ظاهر شوند انتخاب يا تيك دار كنيد،‌ و روي OK كليك كنيد.

ترتيب اهميت.

يكي از خصوصيات ممتاز Task Manager توانايي آن براي تغيير دادن ارجحيت يك برنامه در حال اجرا است. هر ارجحيت( priority) ترتيبي است كه در آن كامپيوتر منابع خود را تخصيص مي دهد. يك برنامه با ارجحيت بالا سريع تر اجرا مي شود چون كامپيوتر منابع بيشتري را به آن اختصاص مي دهد.
براي ديدن ارجحيت برنامه هاي در حال اجرا،‌ برگه Processes را انتخاب كنيد. سپس، در منوي View گزينه Select Columns را انتخاب كنيد. در پنجره Select Columns، مربع كنار Base Priority را تيك دار كنيد، و روي OK كليك كنيد. براي تغيير دادن ارجحيت يك برنامه در حال اجرا در پنجره پراسس ها، روي آن برنامه كليك - راست كنيد،‌ به Set Priority در منويي كه ظاهر مي شود اشاره كنيد،‌و روي سطح ارجحيت مورد نظر خود كليك كنيد. تغيير دادن ارجحيت يك پراسس(‌بسته به اين كه سطح ارجحيت را افزايش داده ايد يا كاهش) مي تواند آن را سريع تر يا آهسته تر كند، اما به گونه اي معكوس مي تواند روي كارايي ساير پراسس ها تأثير بگذارد.

امكان خاتمه دادن به يك پراسس در Task Manager با امكان خاتمه دادن عملي يك برنامه متفاوت است. هر برنامه ممكن است شامل يك يا چند پراسس يا فايل EXE باشد.
يك پراسس خاص را با كليك كردن روي آن پراسس و كليك كردن روي دكمه End Process مي توانيد خاتمه بدهيد. به ياد داشته باشيد كه هرگاه به اجراي يك پراسس خاتمه مي دهيد داده هاي ذخيره نشده مربوط به آن پراسس را از دست خواهيد داد.
اگر به يك سرويس سيستم خاتمه بدهيد، بخشي از سيستم ممكن است درست عمل نكند. يك روش كم مسئله تر مي تواند خاتمه دادن به يك پراسس و همه پراسس هايي باشد كه مستقيماً يا به طور غير مستقيم به وسيله آن سرويس ساخته مي شوند.
اين كار را با انتخاب برگه Processes، كليك - راست كردن روي پراسسي كه مي خواهيد خاتمه يابد،و كليك كردن روي End Processes Tree انجام دهيد. يك پنجره هشدار ظاهر مي شود تا از شما تأييد بگيرد كه مي خواهيد به پراسس انتخاب شده و به همه پراسس هايي كه مستقيماً يا به طور غير مستقيم به وسيله آن راه اندازي مي شوند خاتمه بدهيد. براي برنامه هايي كه به يك باره از چند برنامه مرتبط با هم استفاده مي كنند، مانند برنامه Outlook، گزينه End Processes Tree به همه برنامه هاي اصلي و برنامه هاي فرعي مرتبط با آن پراسس خاتمه خواهد داد.

Task Manager اختصاص دادن يك پراسس خاص به يك پردازنده( processor) خاص را براي كاربران آسان مي سازد( اين ويژگي فقط مربوط به كامپيوترهايي است كه از دو يا چند پردازنده استفاده مي كنند). در برگه Processes، روي دكمه Show processes from all users كليك كنيد، روي پراسسي كه مي خواهيد يك پردازنده خاص را به آن نسبت بدهيد كليك كنيد، روي Set Affinity ( تنظيم وابستگي) از منويي كه ظاهر مي شود كليك كنيد، و سپس روي يك يا چند پردازنده كليك كنيد.

با وجود اين،بايد آگاه باشيد كه استفاده از فرمان Set Affinity، اجراي برنامه يا پراسس را به پردازنده انتخاب شده محدود مي كند و ممكن است كارايي كلي را كاهش بدهد.

برگه Performance
 

برگه Performance به شما امكان مي دهد كه ببينيد كامپيوترتان چقدر مشغول است. اين كار را با نشان دادن نمودارهاي نشان دهنده ميزان استفاده از سي پي يو و حافظه انجام مي دهد. نمودار ميله اي Memory مقدار حافظه مورد استفاده را نشان مي دهد،‌ و نمودار خطي تكميلي آن، Physical Memory Usage History، مقدارحافظه مورد استفاده را در طول زمان نشان مي دهد. نرخ نتايجي كه در نمودار به نمايش در مي آيد به مقداري بستگي دارد كه براي Update Speed در منوي View انتخاب مي كنيد.
نمودار CPU Usage به شما مي گويد كه پردازنده چقدر مشغول است،‌ و درصد زماني را كه كار مي كند نشان مي دهد. اگر كامپيوتر شما آهسته كار مي كند،اين نمودار ممكن است مقدار درصدي بالاتري را نشان دهد. نمودار متناظر، نمودار CPU Usage History است.

اين نمودار نشان مي دهد كه سي پي يو در طول زمان چقدر مشغول بوده است. نمونه برداري اي كه در نمودار نمايش داده مي شود به مقداري بستگي دارد كه براي Update Speed در منوي View انتخاب مي كنيد.
گذشته از نمودارها، صفحه Performance تحت كادر System همچنين مقادير كل Threads، Handles، و Processes را رديابي مي كند كه بر روي كامپيوتر شما اجرا مي شوند. Threadها بخش هايي از يك برنامه هستند كه مي توانند مستقل از ساير بخش ها اجرا شوند. handle صرفاً يك يادداشت براي كامپيوتر است كه به آن مي گويد كه بخش هاي مختلف برنامه ها در كجاي حافظه قرار دارند. اين سه قطعه از اطلاعات،‌ دركنار هم، مي توانند به كاربران با تجربه كمك كنند كه سطح مشغوليت كامپيوتر خود را اندازه بگيرند.

ردياب حافظه.

Commit( كه بر حسب مگابايت تعيين مي شود) حافظه اي است كه براي برنامه ها و سيستم عامل تخصيص مي يابد. نظر به اين كه بخشي از حافظه در فايل پيجينگ ( paging)، كه حافظه مجازي ( virtual memory) ناميده مي شود، كپي مي شود، مقدار فهرست شده ممكن است در عمل از حداكثر حافظه فيزيكي تجاوز كند.
مقدار مربوط به Total تحت Physical Memory، كه RAM نيز ناميده مي شود،‌ مقدار واقعي حافظه نصب شده در كامپيوتر شماست. در Physical Memory، مورد Available نشان دهنده مقدار حافظه آزادي است كه پي سي مي تواند استفاده كند. مورد Cached مقدار حافظه فيزيكي فعلي مورد استفاده فايل پيجينگ را نشان مي دهد.
آخرين آماري كه اين پنجره نشان مي دهد Kernel Memory است. اين حافظه به وسيله هسته( Kernel؛ بخش مركزي سيستم عامل) و برنامه هاي رانش گر( device driver؛ برنامه هايي كه به صورت مترجم هايي بين كامپيوتر و سخت افزار متصل به آن عمل مي كنند) استفاده مي شود. اطلاعات Paged مقدار داده هايي است كه مي توانند در فايل پيجينگ كپي شوند، كه به اين وسيله حافظه فيزيكي را آزاد مي سازند. Nonpaged داده هايي است كه در حافظه فيزيكي مقيم مي مانند و در فايل پيجينگ كپي نخواهند شد. اگر روي منوي View كليك كنيد،‌نمودار CPU History را مي توانيد به گونه اي تغيير بدهيد كه با كليك كردن روي Show Kernel Times بتوانيد فعاليت هسته را ببينيد.خطوط قرمز روي نمودارهاي CPU Usage و CPU Usage History فعاليت هسته يا كرنل را نشان مي دهند.
براي اين كه روي مصرف منابع كامپيوترتان نظارت داشته باشيد روي دكمه Resource Monitor مي توانيد كليك كنيد.

برگه Users
 

برگه Users كاربراني را نشان مي دهد كه وارد كامپيوتر شده اند. در نمودار اطلاعاتي واقع در صفحه Users، ستون User نام كامپيوتر و نام كاربر فعلي را نشان مي دهد. ID يك شناسه عددي را براي نشست فعلي كامپيوتر به نمايش در مي آورد. Status حالت فعلي يك نشست است: Active( فعال)، يا Disconnected( قطع).
عنوان Session( نشست يا جلسه) نام همه جلسه هاي در حال اجراي كامپيوتر را نشان مي دهد. به طور معمول، كامپيوتر شما به عنوان Console فهرست خواهد شد، اما اگر بر روي يك شبكه باشيد، هر كامپيوتر متصل به شبكه شما، طبق سطح و نوع فعاليت آن فهرست خواهد شد. Client Name، ساير كامپيوترهايي را فهرست مي كند كه از راه دور در آن جلسه شركت دارند. در پايين اين پنجره، گزينه هاي Log Off، Disconnect يا Send Message را داريد. با اين همه، فقط وقتي مي توانيد پيام بفرستيد كه نام ساير كاربران فهرست شده باشد.

كاربردهاي بيشتر،قدرت بيشتر
 

Task Manager در ويندوز 7 دنيايي از اطلاعات را با يك روش دسترسي آسان فراهم مي سازد. با محافظ هاي قدرتمندي كه در برابر ضربه ها دارد،‌برنامه هاي مسئله دار را بدون نياز به راه اندازي مجدد كامپيوتر مي توانيد ببنديد. با آن كه بسياري از كاربران، اكثراطلاعات واقع در Task Manager را بيهوده و عجيب مي دانند، كاربران حرفه اي از كنترلي كه اين گزينه هاي جديد براي آنها فراهم مي كنند بسيار راضي هستند. به هر روي، Task Manager يك دليل مهم قدرت ويندوز 7 است.

پي نوشت ها :
 

1)Blue Screen of Death
2) CPU
3)paging fault
4) virtual memory
 

منبع:نشريه ريز پردازنده، شماره 190.
/ج