توت فرهنگى، ميوه ى معطر و خوش طعمى است كه رنگ قرمز و جذابش به باغچه ى شما جلا و زيبايى مى بخشد. اين ميوه در عهد قاجار به مملكت ما وارد و از آن به بعد زينت بخش باغچه ى منازل گشت. توت فرهنگى داراى دو نژاد اصلى به نام Vesca، Fragaria ، Vulgaris Fragaria و از تيره ى«رزاسه» يا گل سرخ (Rosacea) است. از خصوصيات ويژه ى آن، ساقه ى رونده است كه بر روى زمين مى خزد و در مجاورت خاك، ريشه هايى از آن خارج مى شود.

شرايط آب و هواى‏

توت فرهنگى به آب و هواى معتدل گرم، علاقه ى بيش ترى دارد، به سرما حساس است و در رطوبت زياد، ميوه هاى آن پوسيده و بى مزه مى شوند.

نوع خاك

كشت توت فرنگى در زمين شنى كه كود حيوانى يا كود برگ پوسيده به اندازه ى كافى در آن وجود داشته و كمى اسيدى باشد، موفقيت چشم گيرى به بار مى آورد.

طريقه ى تكثير و ازدياد

توت فرهنگى را به سه روش مى توانيد زياد كنيد:
الف. كاشف بذر: به دليل اين كه اين كار كمى مشكل و وقت گير است، بنابراين به ذكر روش - هاى ديگر قناعت مى كنيم.
ب. تكثير به وسيله ى ساقه ى رونده: بوته هاى دو ساله را انتخاب كنيد و قسم هاى ريشه زده بر روى ساقه ى رونده را جدا و به محل جديد منتقل كنيد.
ج. تقسيم بوته: بوته اى را انتخاب كنيد كه ريشه ى زيادى داشته و قوى باشد. سپس آن را به چند قسمت تقسيم كنيد، به شرطى كه به نسبت مساوى در روى هر بوته قسمتى از ريشه وجود داشته باشد.

استفاده از نشا

در فصل بهار بسيارى از پرورش دهندگان توت فرنگى، نهال هاى توت فرنگى را قبلا آماده كرده و به معرض فروش مى گذارند. چنين نهال هايى «نشا» ناميده مى شود. ريشه ى توت فرنگى تاب تحمل انتقال و جابه‏جايى را دارد و به همين دليل جزو سبزى نشايى به حساب مى- آيد.

فصل كاشت‏

توت فرنگى را در بهار، پاييز و اواخر تابستان مى توان كاشت.

طريقه ى كاشت‏

باغچه را به شكل جوى پشته در آوريد، به طورى كه عرض جوى پشته ها 70 سانتى متر باشد. نهال هاى توت فرنگى را در كنار پشته ها بكاريد. البته در زمان كاشت نشا، زمين بايد مرطوب باشد.

آبيارى‏

هر شش روز يك بار زمين را آبيارى كنيد، ولى بعد از چيدن ميوه ها، فاصله آبيارى را بيش تر كنيد، به طورى كه فاصله بين دو آبيارى به 8 تا 12 روز برسد، البته ميزان آبيارى به شرايط آب و هوايى و ميزان بارندگى و نوع خاك بستگى دارد.

مبارزه با علف هاى هرز

علف هاى هرز بزرگ ترين دشمن توت فرنگى است. به محض ظاهر شدن علف هاى هزر، به سرعت آن ها را از زمين در آورده و از باغچه خارج كنيد.

پوسيدگى هاى ريشه، ساقه و ميوه‏

اگر ساقه ى رونده ى توت فرنگى به داخل جوى كشيده شود و ميوه ها با خاك مرطوب و با آب، تماس حاصل كنند، به سرعت مى پوسند. در صورتى كه زمين، رطوبت زيادى داشته باشد، امكان پوسيدگى ساقه و حتى ريشه هم وجود دارد.
براى جلوگيرى از بروز پوسيدگى ها، بهتر است محل كاشت نشا را در ارتفاع بيش تر، مثلا در 20 سانتى متر از كف جوى، انتخاب كنيد و بوته ها را بر روى پشته ها هدايت كرده، ميزان آبيارى را كم تر كنيد.

چيدن ميوه

زمان چيدن را به صبح زود موكول كنيد. دم ميوه را طورى قطع كنيد كه دست تان با ميوه برخورد نكند. ميوه ها را در جعبه هاى كوچك قرار دهيد. بزرگ بودن سبد و انباشته كردن توت فرنگى باعث فساد ميوه مى شود، در ضمن بهتر است ظرف حاوى توت فرنگى منافذى براى عبور هوا داشته باشد.
در صورتى كه خوب از باغچه نگه دارى كرده باشيد، مى توانيد از هر متر مربع، نيم كيلو توت فرنگى برداشت كنيد.

تهيه ى توت فرنگى نوبرانه‏

تهيه ى توت فرنگى پيش رس ونوبرانه زمانى انجام پذيراست كه براى اين كار گل خانه اى داشته باشيد يا روى باغچه را با پلاستيك بپوشانيد و در فصل پاييز اقدام به كاشت نماييد تا از سرماى زمستان محفوظ شود. به اين ترتيب محصول، نوبرانه و پيش رس مى شود.

مواد موجود در توت فرنگى‏

توت فرنگى حاوى مواد زير است:
آب، قند، اسيدهاى مختلف: پتاسيم، كلسيم، فسفر، گوگرد و از همه مهم تر، مقدار زيادى ويتامين «ث».
منبع: ماهنامه جانباز