مانيتور

صفحات نمايشگر که " مانيتور " نيز ناميده مي شوند ، متداولترين دستگاه خروجي در کامپيوترهاي شخصي محسوب مي گردند. اغلب صفحات نمايشگر از CRT)Cathod ray tube) استفاده مي نمايند . کامپيوترهاي Laptops و ساير دستگاه هاي محاسباتي قابل حمل ، از LCD Liquid Crystal display و يا LED)Light-emiting diode) استفاده مي نمايند. استفاده از مانيتورهاي LCD با توجه به مزاياي عمده آنان نظير : مصرف انرژي پايين بتدريج جايگزين مانيتورهاي CRT مي گردند. زمانيکه قصد تهيه يک مانيتور را داشته باشيم ، پارامترهاي متفاوتي را مي بايست بررسي نمود :
• تکنولوژي نمايش ( CRT و يا LCT و يا ... )
• تکنولوژي کابل ( VGA و DVI دو مدل رايج مي باشند )
• محدوده قابل مشاهده ( معمولا" قطر صفحه نمايشگر است )
• حداکثر ميزان وضوح تصوير (Resolution)
• Dot Pitch
• Refresh rate
• Color depth
• ميزان برق مصرفي

تکنولوژي نمايش

از سال 1970 که اولين نمايشگر ها ( مانيتور هاي مبتني بر متن ) براي کامپيوتر هاي شخصي عرضه گرديند، تاکنون مدل هاي متفاوتي مطرح و عرضه شده است :
• شرکت IBM در سال 1981 مانتيورهاي CGA)Color Graphic Adapte) را معرفي کرد. مانتيورهاي فوق قادر به نمايش چهار رنگ با وضوح تصوير 320 پيکسل افقي و 200 پيکسل عمودي مي باشند.
• شرکت IBM در سال 1984 مانيتورهاي EGA)Enhanced Graphiv Adapter) را معرفي کرد. مانيتورهاي فوق قادر به نمايش شانزده رنگ و وضوح تصوير 350 * 640 بودند.
• شرکت IBM در سال 1987 سيستم VGA)Video Graphiv Array) را معرفي کرد. مانيتورهاي فوق قادر به نمايش 256 رنگ و وضوح تصوير 600 * 800 بودند.
• شرکت IBM در سال 1990 سيستم XGA)Extended Graphics Array) را معرفي کرد. سيستم فوق با وضوح تصوير 600*800 قادر به ارائه 8/ 16 ميليون رنگ و با وضوح تصوير 768 * 1024 قادر به نمايش 65536 رنگ است .
اغلب صفحات نمايشگر که امروزه در سطح جهان عرضه مي گردند ، UXGA)Ultra Extended Graphics Array) استاندارد را حمايت مي نمايند. UXGA قادر به ارائه 8 / 16 ميليون رنگ با وضوح تصوير 1200 * 1600 پيکسل است . يک آداپتور UXGA اطلاعات ديجيتالي ارسال شده توسط يک برنامه را اخذ و پس از ذخيره سازي آنها در حافظه ويدئوئي مربوطه ، با استفاده از يک تبديل کننده " ديجيتال به آنالوگ " آنها را به منظور نمايش تبديل به سيگنال هاي آنالوگ خواهد نمود. پس از ايجاد سيگنال هاي آنالوگ ، اطلاعات مربوطه از طريق يک کابل VGA براي مانيتور ارسال خواهند شد.

1: Red out	6: Red return	11: Monitor ID 0 in
2: Green out	7: Green return	12: Monitor ID 1 in or data from display
3: Blue out	8: Blue return	13: Horizontal Sync out
5: Ground	10: Sync return	15: Monitor ID 3 in or data clock

همانگونه که در شکل فوق مشاهده مي نمائيد ، يک کانکتور VGA از سه خط مجزا براي سيگنال هاي قرمز ، سبز و آبي واز دو خط ديگر براي ارسال سيگنال هاي افقي و عمودي استفاده مي نمايد. در تلويزيون تمام سيگنال هاي فوق در يک سيگنال مرکب ويدئويي قرار مي گيرند. تفکيک سيگنال هاي فوق ، يکي از دلايل بالا بودن تعداد پيکسل هاي يک مانيتور نسبت به تلويزيون است .
با توجه به اينکه آداپتورهاي VGA قابليت استفاده کامل از مانيتورهاي ديجيتال را ندارند ، اخيرا" يک استاندارد جديد با نام DVI)Digital Video Interface) ارائه شده است . در تکنولوژي VGA مي بايست سيگنال هاي ديجيتال در ابتدا تبديل به آنالوگ شده و در ادامه سيگنال هاي فوق براي مانيتور ارسال گردند .در تکنولوژي DVI ضرورتي به انجام اين کار نبوده وسيگنال هاي ديجيتال مستقيما" براي مانيتور ارسال خواهند شد. در صورتيکه از مانتيتورهاي DVI استفاده مي گردد ، مي بايست حتما" از کارت گرافيکي استفاده نمود که تکنولوژي فوق را حمايت نمايد.

محدوده قابل مشاهده

دو پارامتر ( مقياس ) اندازه يک مانيتور را مشخص خواهد کرد : اندازه صفحه و ضريب نسبت . اکثر نمايشگرهاي کامپيوتر نظير تلويزيون داراي ضريب نسبت 3 : 4 مي باشند. اين بدان معني است که نسبت پهنا به ارتفاع معادل 4 به 3 است . اندازه صفحه بر حسب اينچ اندازه گيري شده و معادل فطر نمايشگر است ( اندازه از يک گوشه صفحه تا گوشه ديگر بصورت قطري ) . 15 ، 17 و 21 اندازه هاي رايج براي نمايشگر ها است . اندازه نمايشگرهاي NoteBook اغلب کوچکتر بوده و داراي دامنه بين 12 تا 15 اينچ مي باشند. اندازه يک نمايشگر تاثير مستقيمي بر وضوح تصوير خواهد داشت . يک تصوير بر روي يک مانيتور 21 اينچ با وضوح تصوير 480 * 640 بخوبي مشاهده تصوير بر روي يک مانيتور 15 اينچ با همان وضوح تصوير نخواهد بود. با فرض يکسان بودن وضوح تصوير ، مشاهده يک تصوير بر روي يک مانتيتور با ابعاد کوچکتر نسبت به يک مانيتور با ابعاد بزرگتر ، کيفيت بالاتري را خواهد داشت.

حداکثر وضوح و دقت تصوير

دقت (Resolution) به تعداد پيکسل هاي نمايشگر اطلاق مي گردد. دقت تصوير توسط تعداد پيکسل ها در سطر وستون، مشخص مي گردد. مثلا" يک نمايشگر با دارابودن 1280 سطر و1024 ستون قادر به نمايش 1024 * 1280 پيکسل خواهد بود. کارت فوق دقت تصوير در سطوح پايين تر 768 * 1024 ، 600 * 800 و 480 * 640 را نيز حمايت مي نمايد.
Refresh rate ( نرخ باز خواني / باز نويسي )

در مانيتورهاي با تکنولوژي CRT ، نرخ بازخواني / بازنويسي ، نشاندهنده تعداد دفعات نمايش ( رسم ) تصوير در يک ثانيه است. در صورتيکه مانيتور CRT شما داراي نرخ بازخواني / بازنويسي 72 هرتز باشد ، در هر ثانيه 72 مرتبه تمام پيکسل ها از بالا به پايين بازخواني / بازنويسي مجدد خواهند شد. نرخ فوق بسيار حائز اهميت بوده و هر اندازه که نرخ فوق بيشتر باشد تصوير مناسبتري را شاهد خواهيم بود ( تصوير ي عاري از هر گونه لرزش ) در صورتيکه نرخ فوق بسيار پايين باشد باعث لرزش (Flickering) نوشته هاي موجود بر روي صفحه شده و بيماريهاي متفاوت چشم و سردرد هاي متوالي را در پي خواهد داشت .

عمق رنگ (Color Depth)

تعداد رنگ هائي که يک مانتيتور مي تواند ارائه دهد از ترکيب حالات متفاوت کارت گرافيک و قابليت رنگ در مانيتور ، بدست مي آيد. مثلا" کارتي که مي تواند در حالت SVGA فعاليت نمايد ، قادر به نمايش 16777216 رنگ خواهد بود. کارت هاي فوق قادر به پردازش اعداد 24 بيتي تشريح کننده يک پيکسل مي باشند. تعداد بيت هاي استفاده شده براي تشريح يک پيکسل را " عمق بيت " مي نامند. در مواردي که از 24 بيت براي تشريح يک پيکسل استفاده مي گردد ، براي هر يک از رنگ هاي اصلي ( قرمز ، سبز ، آبي) از هشت بيت استفاده مي گردد. عمق بيت را True color نيز مي گويند. در چنين مواردي امکان تولييد ده ميليون رنگ وجود خواهد داشت . يک کارت شانزده بيتي قادر به توليد 65536 رنگ خواهد بود. جدول زير تعداد رنگ توليد شده توسط بيت هاي متفاوت را نشان مي دهد.

Bit-Depth	Number of Colors
1	2 (monochrome)
2	4 (CGA)
4	16 (EGA)
8	256 (VGA)
16	65,536 (High Color, XGA)
24	16,777,216 (True Color, SVGA)
32	16,777,216 (True Color + Alpha Channel)

همانگونه که در آخرين سطر جدول فوق مشاهده مي گردد ، از 32 بيت استفاده شده است . مدل فوق اغلب توسط دوربين هاي ديجيتال ، انيميشن و بازيهاي ويدئويي استفاده مي گردد.

مصرف انرژي

ميزان مصرف انرژي در مانيتورها بستگي به تکنولوژي استفاده شده دارد. نمايشگرهاي با تکنولوژي CRT ، از 110 وات استفاده مي نمايند. مانيتورهاي با تکنولوژي LCD داراي مصرف انرژي به ميزان 30 تا 40 وات ، مي باشند. در يک کامپيوتر شخصي که از يک مانيتور با تکنولوژي CRT استفاده مي نمايد ، 80 درصد ميزان مصرف انرژي سيستم متعلق به مانتيتور است ! . در زمان روشن بودن کامپيوتر ممکن است کاربران در اغلب زمان هاي مربوطه ، بصورت تعاملي با آن درگير نگردند ، دولت امريکا در سال 1992 برنامه Energy star را مطرح نمود. در چنين مواردي زمانييکه پس از مدت زماني عملا" از سيستم استفاده نگردد ، نمايش تصوير قطع مي گردد. وضعيت فوق تا زمانيکه کاربر موس را بحرکت در نياورده و يا بر کليدي از صفحه کليد ضربه نزد ، همچنان ادامه خواهد يافت . بهرحال تکنولوژي فوق باعث صرفه جوئي زيادي در ميزان برق مصرفي ( منازل ، ادارت و ...) خواهد داشت .