يک شبکه کامپيوتري از اتصال دو و يا چندين کامپيوتر تشکيل مي گردد . شبکه هاي کامپيوتري در ابعاد متفاوت و با اهداف گوناگون طراحي و پياده سازي مي گردند . شبکه هاي Local-Area Networks) LAN ) و Wide-Area Networks) WAN ) دو نمونه متداول در اين زمينه مي باشند. در شبکه هاي LAN ، کامپيوترهاي موجود در يک ناحيه محدود جغرافيائي نظير منزل و يا محيط کار به يکديگر متصل مي گردند . در شبکه هاي WAN ، با استفاده از خطوط تلفن و يا مخابراتي ، امواج راديوئي و ساير گزينه هاي موجود ، دستگاه هاي مورد نظر در يک شبکه به يکديگر متصل مي گردند .

شبکه هاي کامپيوتري چگونه تقسيم بندي مي گردند ؟

شبکه ها ي کامپيوتري را مي توان بر اساس سه ويژگي متفاوت تقسيم نمود : توپولوژي ، پروتکل و معماري
• توپولوژي ، نحوه استقرار( آرايش) هندسي يک شبکه را مشخص مي نمايد . bus , ring و star ، سه نمونه متداول در اين زمينه مي باشند .
• پروتکل ، مجموعه قوانين لازم به منظور مبادله اطلاعات بين کامپيوترهاي موجود در يک شبکه را مشخص مي نمايد . اکثر شبکه ها از "اترنت" استفاده مي نمايند. در برخي از شبکه ها ممکن است از پروتکل Token Ring شرکت IBM استفاده گردد . پروتکل ، در حقيت به منزله يک اعلاميه رسمي است که در آن قوانين و رويه هاي مورد نياز به منظور ارسال و يا دريافت داده ، تعريف مي گردد . در صورتي که داراي دو و يا چندين دستگاه ( نظير کامپيوتر ) باشيم و بخواهيم آنان را به يکديگر مرتبط نمائيم ، قطعا" به وجود يک پروتکل در شبکه نياز خواهد بود .تاکنون صدها پروتکل با اهداف متفاوت طراحي و پياده سازي شده است . TCP/IP يکي از متداولترين پروتکل ها در زمينه شبکه بوده که خود از مجموعه پروتکل هائي ديگر ، تشکيل شده است . جدول زير متداولترين پروتکل هاي TCP/IP را نشان مي دهد . در کنار جدول فوق ، مدل مرجع OSI نيز ارائه شده است تا مشخص گردد که هر يک از پروتکل هاي فوق در چه لايه اي از مدل OSI کار مي کنند . به موازات حرکت از پائين ترين لايه ( لايه فيزيکي ) به بالاترين لايه ( لايه Application ) ، هر يک از دستگاههاي مرتبط با پروتکل هاي موجود در هر لايه به منظور انجام پردازش هاي مورد نياز ، زماني را صرف خواهند کرد .

پروتکل هاي TCP/IP مدل مرجع OSI

پروتکل هاي TCP/IP	مدل مرجع OSI

• OSI از کلمات Open Systems Interconnect اقتباس و يک مدل مرجع در خصوص نحوه ارسال پيام بين دو نقطه در يک شبکه مخابراتي و ارتباطي است . هدف عمده مدل OSI ، ارائه راهنمائي هاي لازم به توليد کنندگان محصولات شبکه اي به منظور توليد محصولات سازگار با يکديگر است .
مدل OSI توسط کميته IEEE ايجاد تا محصولات توليد شده توسط توليد کنندگان متعدد قادر به کار و يا سازگاري با يکديگر باشند . مشکل عدم سازگاري بين محصولات توليدشده توسط شرکت هاي بزرگ تجهيزات سخت افزاري زماني آغاز گرديد که شرکت HP تصميم به ايجاد محصولات شبکه اي نمود و محصولات توليد شده توسط HP با محصولات مشابه توليد شده توسط شرکت هاي ديگر نظير IBM ، سازگار نبود . مثلا" زماني که شما چهل کارت شبکه را براي شرکت خود تهيه مي نموديد ، مي بايست ساير تجهيزات مورد نياز شبکه نيز از همان توليد کننده خريداري مي گرديد( اطمينان از وجود سازگاري بين آنان ) . مشکل فوق پس از معرفي مدل مرجع OSI ، برطرف گرديد .
مدل OSI داراي هفت لايه متفاوت است که هر يک از آنان به منظور انجام عملياتي خاصي طراحي شده اند . بالاترين لايه ، لايه هفت ( Application ) و پائين ترين لايه ، لايه يک ( Physiacal ) مي باشد . در صورتي که قصد ارسال داده براي يک کاربر ديگر را داشته باشيد ، داده ها حرکت خود را از لايه هفتم شروع نموده و پس از تبديل به سگمنت ، datagram ، بسته اطلاعاتي ( Packet ) و فريم، در نهايت در طول کابل ( عموما" کابل هاي twisted pair ) ارسال تا به کامپيوتر مقصد برسد .
• معماري ، به دو گروه عمده معماري که عمدتا" در شبکه هاي کامپيوتري استفاده مي گردد ، اشاره مي نمايد : Peer-To -Peer و Client - Server . در شبکه هاي Peer-To-Peer سرويس دهنده اختصاصي وجود نداشته و کامپيوترها از طريق workgroup به منظور اشتراک فايل ها ، چاپگرها و دستيابي به اينترنت ، به يکديگر متصل مي گردند . در شبکه هاي Client - Server ، سرويس دهنده و يا سرويس دهندگاني اختصاصي وجود داشته ( نظير يک کنترل کننده Domain در ويندوز ) که تمامي سرويس گيرندگان به منظور استفاده از سرويس ها و خدمات ارائه شده ، به آن log on مي نمايند . در اکثر سازمان و موسسات از معماري Client - Server به منظور پيکربندي شبکه هاي کامپيوتري ، استفاده مي گردد.