با اين که برنامه هاي IM و Chat ، روشي مناسب به منظور ارتباط با ساير افراد مي باشند ، ابزارهاي استفاده شده براي اين نوع از مبادلات اطلاعاتي online مي تواند خطرناک بوده و نتايج مخربي را به دنبال داشته باشد .
تفاوت ابزارهاي استفاده شده براي مبادلات online
به منظور مبادله اطلاعاتي online بر روي اينترنت ، از ابزارهاي متعددي استفاده مي گردد . بررسي ويژگي هر يک از اين ابزارهاي موجود بهمراه تهديدات مربوطه ، امکان استفاده ايمن و مطمئن از اين نوع ابزارها را فراهم مي نمايد .
• برنامه هاي Instant messaging ) IM) : از اين نوع برنامه ها به منظور تفريح ، سرگرمي ، ارسال پيام ، ارتباط صوتي و يا تصويري با ساير افراد استفاده مي گردد . از برنامه هاي فوق در سازمان ها به منظور ارتباط بين کارکنان نيز استفاده مي گردد. صرفنظر از نوع برنامه انتخابي IM ، اين نوع برنامه ها بستر مناسبي به منظور ارتباط يک به يک را ايجاد مي نمايد .
• اطاق هاي چت : اطاق هاي چت صرفنظر از عمومي بودن و يا خصوصي بودن ، تالارهائي براي گروههاي خاص از مردم و به منظور ارتباط با يکديگر مي باشند .اکثر اطاق هاي چت مبتني بر خصايص مشترکي مي باشند : مثلا" اطلاق هائي مختص افرادي با سن خاص و يا علائق مشترک . با اينکه اکثر برنامه هاي سرويس گيرنده IM از چت ، حمايت مي کنند ، برنامه هاي IM همچنان و بر اساس روش سنتي خود ابزاري براي ارتباطات يک به يک مي باشند . در حالي که چت به صورت سنتي ابزاري براي ارتباط چند نفر به چند نفر مي باشد .
به منظور طراحي و پياده سازي برنامه هاي فوق از فن آوري هاي متعددي نظير : IM ، IRC و يا Jabber استفاده مي گردد . برخي از نرم افزارهاي ارائه شده با ترکيب چندين قابليت توانسته اند پاسخگوي خواسته هاي متنوع کاربران باشند .
تهديدات اين نوع برنامه ها چيست ؟
• وجود ابهام در خصوص هويت مخاطب . در برخي موارد نه تنها شناسائي مخاطب و شخصي که در حال ارتباط با وي هستيد مشکل مي باشد بلکه ماهيت انساني و رفتاري وي نيز قابل پيش بيني نخواهد بود. مردم ممکن است در رابطه با هويت خودشان ، گزاف گفته ، account ها ممکن است در معرض سوء ظن باشند و يا ممکن است کاربران عمليات logout را فراموش نمايند . در برخي موارد ممکن است يک account توسط چندين نفر و به صورت مشترک استفاده مي گردد . تمامي موارد فوق ، دليلي است بر اين ادعا که نمي توان بطور واقعي و حقيقي در رابطه با ماهيت شخصي که در حال گفتگو با وي هستيد ، قضاوت کرده و به يک سطح مطلوب از اطمينان دست پيدا کرد .
• کاربران ، مستعد انواع حملات مي باشند . سعي کنيد به شخصي بقبولانيد که برنامه اي را اجراء و يا بر روي يک لينک ، کليک نمايد . اجراي يک برنامه به توصيه ديگران و يا کليک بر روي يک لينک پيشنهادي توسط سايرين ، يکي از روش هاي متداول به منظور انجام برخي تهاجمات مي باشد . اين موضوع در اطاق هاي چت و يا برنامه هاي IM امري متداول و مرسوم است . در محيطي که يک کاربر در اين انديشه است که در يک جو مطمئن و اعتماد پذير در حال گفتگو با اشخاص است ، يک کد مخرب و يا يک مهاجم مي تواند شانس بيشتري براي رسيدن به اهداف خود و به دام انداختن ساير افراد را داشته باشد .
• عدم وجود آگاهي لازم در خصوص ساير افراد درگير و يا ناظر گفتگو : مبادلات online بسادگي ذخيره مي گردند و در صورتي که شما از يک سرويس اقتصادي رايگان استفاده مي نمائيد، ماحصل گفتگوي انجام شده مي تواند بر روي يک سرويس دهنده ذخيره شده ( logs ) و شما هيچگونه کنترلي در خصوص اين logs نخواهيد داشت . شما نمي دانيد که آيا اشخاص و افراد ديگر نظاره گر اين گفتگو مي باشند يا خير ؟ يک مهاجم مي تواند بسادگي اقدام به شنود اطلاعات و ره گيري آنان از طريق مبادلات اطلاعاتي انجام شده در اطاق هاي چت نمايد .
• نرم افزاري که شما بدين منظور استفاده مي نمائيد ممکن است داراي نقاط آسيب پذير خاص خود باشد . همانند ساير نرم افزارها ، نرم افزارهاي چت ، ممکن است داراي نقاط آسيب پذيري باشند که مهاجمان با استفاده از آنان مي توانند به اهداف خود نائل گردند .
• تنظيمات امنيتي پيش فرض انجام شده ، ممکن است به درستي مقداردهي نشده باشند . تنظيمات امنيتي در نرم افزارهاي چت ، با نگرشي خيرخواهانه و ساده در نظر گرفته شده تا بدينوسيله و به زعم خود پتانسيل هاي بيشتري را در اختيار متقاضيان قرار دهند . رويکرد فوق ، کاربران و استفاده کنندگان از اين نوع برنامه ها را مستعد انواع حملات توسط مهاجمان مي نمايد .
چگونه مي توان از اين ابزارها به صورت ايمن استفاده نمود ؟
• بررسي و ارزيابي تنظيمات امنيتي :در اين رابطه لازم است تنظيمات پيش فرض در نرم افزار به منظور بهينه سازي امينتي آنان بررسي گردد .مطمئن شويد که ويژگي دريافت اتوماتيک فايل ( Download ) ، غير فعال شده باشد. برخي از نرم افزارهاي چت ، امکان ارتباط محدود با افراد را ارائه مي نمايد . در صورتي که از اين نوع برنامه ها استفاده مي نمائيد ، پيشنهاد مي گردد ويژگي فوق فعال گردد .
• هشياري و دقت لازم در خصوص افشاي اطلاعات. تا زماني که نسبت به هويت طرف درگير در ارتباط اطمينان لازم را کسب نکرده ايد ، از افشاي اطلاعات شخص و مهم خود جدا" اجتناب کنيد . مبادله اطلاعات در اطاق هاي چت مي بايست با دقت و حساسيت بالا ، انجام شود .هرگز اطلاعات تجاري و حساس مربوط به سازمان خود را در اطاق هاي چت و يا برنامه هاي عمومي IM افشاء و برملاء ننمائيد .
• شناسائي هويت افراديکه در حال گفتگو با آنان هستيد ( حتي المقدور ). در برخي موارد تشخيص هويت فردي که در حال گفتگو با وي مي باشيد ، چندان حائز اهميت نمي باشد. در صورتي که شما نيازمند سطح خاصي از اطمينان در خصوص شخص مورد نظر مي باشيد و يا قصد اشتراک اطلاعاتي خاص با وي را داريد ، شناسائي هويت مخاطب بسيار حائز اهميت است (مطمئن شويد شخصي که در حال گفتگو با وي هستيد ، همان شخص مورد نظر شما است ) .
• عدم اعتماد و باور هر چيز :اطلاعات و يا توصيه هائي که شما از طريق يک اطاق چت و يا برنامه هاي IM دريافت مي نمايد، ممکن است نادرست ، غلط و حتي مخرب باشند . در اينگونه موارد مي بايست در ابتدا بررسي لازم در خصوص صحت اطلاعات و يا دستورالعمل هاي ارائه شده ، انجام و در ادامه از آنان استفاده گردد.
• بهنگام نگه داشتن نرم افزارها : فرآيند بهنگام سازي نرم افزارها شامل نرم افزار چت ، مرورگر وب ، سيستم عامل ، برنامه سرويس گيرنده پست الکترونيکي و برنامه آنتي ويروس است . عدم بهنگام بودن هر يک از برنامه هاي فوق مي تواند زمينه بروز تهاجمات توسط مهاجمان را فراهم نمايد .