استفاده از روترها در شبکه به امري متداول تبديل شده است . يکي از دلايل مهم گسترش استفاده از روتر ، ضرورت اتصال يک شبکه به چندين شبکه ديگر ( اينترنت و يا ساير سايت ها ي از راه دور ) در عصر حاضر است . نام در نظر گرفته شده براي روترها ، متناسب با کاري است که آنان انجام مي دهند : " ارسال داده از يک شبکه به شبکه اي ديگر " . مثلا" در صورتي که يک شرکت داراي شعبه اي در تهران و يک دفتر ديگر در اهواز باشد ، به منظور اتصال آنان به يکديگر مي توان از يک خط leased ( اختصاصي ) که به هر يک از روترهاي موجود در دفاتر متصل مي گردد ، استفاده نمود . بدين ترتيب ، هر گونه ترافيکي که لازم است از يک سايت به سايت ديگر انجام شود از طريق روتر محقق شده و تمامي ترافيک هاي غيرضروري ديگر فيلتر و در پهناي باند و هزينه هاي مربوطه ، صرفه جوئي مي گردد .

انواع روترها

روترها را مي توان به دو گروه عمده سخت افزاري و نرم افزاري تقسيم نمود:
• روترهاي سخت افزاري : روترهاي فوق ، سخت افزارهائي مي باشند که نرم افزارهاي خاص توليد شده توسط توليد کنندگان را اجراء مي نمايند (در حال حاضر صرفا" به صورت black box به آنان نگاه مي کنيم ).نرم افزار فوق ، قابليت روتينگ را براي روترها فراهم نموده تا آنان مهمترين و شايد ساده ترين وظيفه خود که ارسال داده از يک شبکه به شبکه ديگر است را بخوبي انجام دهند . اکثر شرکت ها ترجيح مي دهند که از روترهاي سخت افزاري استفاده نمايند چراکه آنان در مقايسه با روترهاي نرم افزاري، داراي سرعت و اعتماد پذيري بيشتري مي باشند . شکل زير يک نمونه روتر را نشان مي دهد . ( Cisco 2600 Series Multiservice Platform )

منبع : سايت سيسکو
• روترهاي نرم افزاري : روترهاي نرم افزاري داراي عملکردي مشابه با روترهاي سخت افزاري بوده و مسئوليت اصلي آنان نيز ارسال داده از يک شبکه به شبکه ديگر است. يک روتر نرم افزاري مي تواند يک سرويس دهنده NT ، يک سرويس دهنده نت ور و يا يک سرويس دهنده لينوکس باشد . تمامي سيستم هاي عامل شبکه اي مطرح ،داراي قابليت هاي روتينگ از قبل تعبيه شده مي باشند .
در اکثر موارد از روترها به عنوان فايروال و يا gateway اينترنت ، استفاده مي گردد . در اين رابطه لازم است به يکي از مهمترين تفاوت هاي موجود بين روترهاي نرم افزاري و سخت افزاري ، اشاره گردد : در اکثر موارد نمي توان يک روتر نرم افزاري را جايگزين يک روتر سخت افزاري نمود ، چراکه روترهاي سخت افزاري داراي سخت افزار لازم و از قبل تعبيه شده اي مي باشند که به آنان امکان اتصال به يک لينک خاص WAN ( از نوع Frame Relay ، ISDN و يا ATM ) را خواهد داد .يک روتر نرم افزاري ( نظير سرويس دهنده ويندوز ) داراي تعدادي کارت شبکه است که هر يک از آنان به يک شبکه LAN متصل شده و ساير اتصالات به شبکه هاي WAN از طريق روترهاي سخت افزاري ، انجام خواهد شد .
مثال 1 : استفاده از روتر به منظور اتصال دو شبکه به يکديگر و ارتباط به اينترنت
فرض کنيد از يک روتر مطابق شکل زير به منظور اتصال دو شبکه LAN به يکديگر و اينترنت ، استفاده شده است . زماني که روتر داده اي را از طريق يک شبکه LAN و يا اينترنت دريافت مي نمايد ، پس از بررسي آدرس مبداء و مقصد ، داده دريافتي را براي هر يک از شبکه ها و يا اينترنت ارسال مي نمايد . روتر استفاده شده در شکل زير ، شبکه را به دو بخش متفاوت تقسيم نموده است .( دو شبکه مجزاء ) . هر شبکه داراي يک هاب است که تمامي کامپيوترهاي موجود در شبکه به آن متصل شده اند . علاوه بر موارد فوق ، روتر استفاده شده داراي اينترفيس هاي لازم به منظور اتصال هر شبکه به آن بوده و از يک اينترفيس ديگر به منظور اتصال به اينترنت ، استفاده مي نمايد . بدين ترتيب ، روتر قادر است داده مورد نظر را به مقصد درست ، ارسال نمايد .

مثال 2: استفاده از روتر در يک شبکه LAN
فرض کنيد از يک روتر مطابق شکل زير در يک شبکه LAN ، استفاده شده است . در مدل فوق ، هر يک از دستگاههاي موجود در شبکه با روتر موجود نظير يک gateway برخورد مي نمايند . بدين ترتيب ، هر يک از ماشين هاي موجود بر روي شبکه LAN که قصد ارسال يک بسته اطلاعاتي ( اينترنت و يا هر محل خارج از شبکه LAN ) را داشته باشند ، بسته اطلاعاتي مورد نظر را براي gateway ارسال مي نمايند . روتر ( gateway ) نسبت به محل ارسال داده داراي آگاهي لازم مي باشد . ( در زمان تنظيم خصلت هاي پروتکل TCP/IP براي هر يک از ماشين هاي موجود در شبکه يک آدرس IP براي gateway در نظر گرفته مي شود ) . شکل زير نحوه استفاده از يک روتر به منظور دستيابي کاربران به اينترنت در شبکه LAN را نشان مي دهد :

مثال 3: استفاده از روتر به منظور اتصال دو دفتر کار
فرض کنيد ، بخواهيم از روتر به منظور اتصال دو دفتر کار يک سازمان به يکديگر ، استفاده نمائيم . بدين منظور هر يک از روترهاي موجود در شبکه با استفاده از يک پروتکل WAN نظير ISDN به يکديگر متصل مي گردند . عملا" ، با استفاده از يک کابل که توسط ISP مربوطه ارائه مي گردد ، امکان اتصال به اينترفيس WAN روتر فراهم شده و از آنجا سيگنال مستقيما" به شبکه ISP مربوطه رفته و سر ديگر آن به اينترفيس WAN روتر ديگر متصل مي گردد . روترها ، قادر به حمايت از پروتکل هاي WAN متعددي نظير Frame Relay , ATM , HDLC و يا PPP ، مي باشند .

مهمترين ويژگي هاي يک روتر :

• روترها دستگاههاي لايه سوم ( مدل مرجع OSI ) مي باشند .
• روترها ماداميکه برنامه ريزي نگردند ، امکان توزيع داده را نخواهند داشت .
• اکثر روترهاي مهم داراي سيستم عامل اختصاصي خاص خود مي باشند .
• روترها از پروتکل هاي خاصي به منظور مبادله اطلاعات ضروري خود ( منظور داده نيست ) ، استفاده مي نمايند .
• نحوه عملکرد يک روتر در اينترنت : مسير ايجاد شده براي انجام مبادله اطلاعاتي بين سرويس گيرنده و سرويس دهنده در تمامي مدت زمان انجام تراکش ثابت و يکسان نبوده و متناسب با وضعيت ترافيک موجود و در دسترس بودن مسير ، تغيير مي نمايد .