قتل "ميرزاده عشقي" شاعر و روزنامه‏نگار آزادي‏خواه (1303 ش)

محمدرضا كردستاني معروف به ميرزاده عشقي در سال 1272 ش درهمدان به دنيا آمد و در زادگاه خود به آموختن ادب و شعر پرداخت. ذوق و احساسات ادبي او آميخته با احساسات وطن‏پرستي، آزادي خواهي و اصلاح‏طلبي بود و در اين راه جسارت، از خود گذشتگي و بي‏باكي فراواني نشان داد. عشقي در دوران جنگ جهاني اول، به كشور عثماني رفت و در مدرسه دارالفنون آنجا تحصيل كرد. او هنگام رياست وزرايي وثوق الدوله، با قرارداد 1919 مخالفت كرد و مدتي زنداني شد. وي سپس درتهران، روزنامه قرن بيستم را كه حاوي مقالات و اشعار تندِ ضد هيئت حاكمه بود انتشار داد. عشقي در شماره اول اين روزنامه، كاريكاتورها، اشعار و مقالات تندي مبني بر هزل جمهوري و جمهوري خواهان اختصاص داد كه بلافاصله از طرف شهرباني، شماره‏هاي آن، جمع و سانسور شد و خود ميرزاده هم ظاهراً به سبب همين مقالات، در 12 تير 1303 ش به دست دو ناشناس در 31 سالگي كشته شد و جسدش را در ابن‏بابويه در ري به خاك سپردند. ميرزاده عشقي با آنكه از جوانان آزادي‏خواه و طرفدار رژيم جمهوري واقعي بود، مع هذا با اين جمهوري مصنوعي كه توسط رضاخان قلدر به ايرانيان تحميل مي‏شد، سخت مخالفت مي‏كرد.تابلوهاي ايده آل و كفن سياه از جمله آثار اوست كه شامل انتقاد از اوضاع اجتماعي ايران مي‏باشد.