بازگشت محمدعلي شاه به ايران پس از پناهندگي به روسيه براي تصاحب سلطنت (1290 ش)

محمدعلي شاه پس از خلع از سلطنت و پناهندگي به سفارت روسيه در تهران، از ايران خارج شد و در شهر اُدسا در روسيه اقامت گزيد. وي پيوسته در پي بازگشت به ايران و تصرف تاج و تخت از دست رفته بود. بدين منظور در مسافرت‏هايي به شهرهاي اروپايي با هواداران ايراني و خارجي خود ملاقات و گفتگو مي‏كرد تا اينكه در 26 تير 1290 ش برابر با 31 رجب 1329 ق، با يارانش به همراه مقدار زيادي مهمات جنگي، از راه روسيه به دشت گرگان روي آورد. دولت نيز براي دفع وي نيرويي مجهز كرد و پس از اعلام حكومت نظامي، براي زنده و مرده شاه سابق، جايزه‏اي هنگفت معين نمودند كه همين امر، بيم و هراسي سخت بر دل محمدعلي ميرزا و نيروهايش افكند. با وجود كمك‏هاي فراوان روس‏ها به محمدعلي ميرزا، سرانجام نيروهاي وي در برابر قواي دولتي شكست خورد و مجبور به فرار گرديد. پس از اين واقعه، دولت، حقوقِ ساليانه‏اي را كه به او پرداخت مي‏شد، قطع كرد.