مرگ "عليرضا عضد المُلك" نايب السلطنه، سياستمدار و بزرگِ خاندان قاجار (1289 ش)

عليرضا عضدالمُلك، برادرزاده مهد عليا مادر ناصرالدين شاه قاجار، در حدود سال 1200 ش در تهران به دنيا آمد. وي پس از فراگيري تحصيلات مقدماتي وارد دربار محمدشاه قاجار گرديد و پس از چند سال در زمان ناصرالدين شاه كه پسر عمه‏اش بود، به وزارت عدليه منصوب شد. وي در وقايع تحريم تنباكو رابط بين شاه و عده‏اي از علما بود و تدريجاً جزو امناي دولت و رجال درجه اول محسوب مي‏شد تا اين كه ايلخاني (بزرگ خاندان) قاجار گرديد. عضدالملك، سالياني در زمان سلطنت مظفرالدين شاه و محمد علي شاه، گوشه عزلت گزيده بود و غالباً در منازعات مملكتي به عنوان ريش سفيد مداخله مي‏كرد. او پس از خلع محمدعلي شاه، چون احمدميرزا سن قانوني نداشت، از طرف فاتحان تهران به عنوان نيابت سلطنت انتخاب شد و تا پايان عمر به مدت چهارده ماه در اين مقام بود. او با تندروي‏هاي مشروطه‏خواهان كه در روزهاي نخستينِ فتح تهران انجام مي‏گرفت موافقت نداشت و اعدام شيخ فضل اللَّه نوري را به شدت مورد انتقاد قرار داد. از اين رو سپهدار اعظم، صدراعظم مشروطه را معزول نمود و مستوفي الممالك را به آن سمت منصوب كرد. هر چند وي را مردي زاهد و پاك طينت گفته‏اند ولي علي رغم اندوختن ثروت فوق العاده، در نهايت خسّت و امساك زندگي مي‏كرد و اهل بخشش نبود. عليرضا عضدالملك سرانجام در نيمه شهريور 1289 ش برابر 17 رمضان 1328 ق در حدود نود سالگي درگذشت و در مقبره ناصرالدين شاه در حرم عبدالعظيم مدفون شد.